Stephen King kimdir
Zekası ve hayal gücüyle büyüleyen, endişe ve tansiyon denince akla birinci gelen usta müelliflerden Stephen King’in hayat öyküsüdür.
Korku kitapları ve sinemalarına benim üzere makul bir aralık uzaklıktan bakıyorsanız dahi en az birini okumuş ya da izlemişsinizdir. Öyleyse her hâlükârda Stephen King’den bir şeylere rastlamışsınız demektir.
Kariyeri boyunca “Hayvan Mezarlığı”, “Kujo”, “Sadist” üzere birçok kaygı romanına imza atarak ülkemizde de hatırı sayılır bir hayran kitlesi oluşturan King’in, bunun yanında masalsı bir fantezi kitabı olan “Ejderha’nın Gözü” ve “Kara Kule” gibi yapıtları en çok ilgi görenler ortasındaydı.
“Esaretin Bedeli” ve “Yeşil Yol” üzere başyapıt kabul edilen sinema sinemalarının de müellifi o. Hayran olmamak, sevmemek ne mümkün. Her şartta her bir kalbin ince bir noktasına dokunmayı o denli hoş başarmış ki… Kuşkusuz en büyük başarısı işte bu istikametteydi; Stephen King, “sinematografik roman” stilindeki çalışmalarıyla dokunmadık kalp bırakmadı…
Ve bugün 71 yaşına girdi. Cümlelerin tesirinde ve farklı bir başla geçmiş 71 yıl… Fakat uygun fakat makus günler geçirdi şüphesiz; her insan kadar. Onu, diğerlerinden ayıransa, yalnızca bakmıyordu, görüyordu da. Onu bize çok sevdiren de, gördüklerinden sonrasını bizimle paylaşması oldu…
İyi ki doğdun Stephen King…
Korku dolu kaç yaşlara…
Çocukluğu ve eğitim hayatı
Stephen, 21 Eylül 1947’de, ABD’de Portland, Maine’de, Nellie Ruth Pillsbury ve Donald Edwin çiftinin oğlu olarak dünyaya geldiğinde, ailesi, ona “Stephen Edwin King” ismini verdi. gözlerini açtığı hayat, ona, her beşere yaptığı üzere bazen sevinç, bazen gözyaşı getirecekti…
King çifti boşandığında Stephen, şimdi 2 yaşındaydı ve kardeşi David ile birlikte annesinde kaldı. Anne ile baba ortasında mekik dokuyan o çocuklardan biriydi. Hem uzayan yollar, hem başa çıkmak zorunda kaldığı ikiye bölünmüş hisleriyle attı adımlarını. Annesi Portland Maine, babası da, Indiana Fort Wayne’de yaşıyordu.
Annesi ve David ile Durham’a taşındığında ise, Stephen, 11’indeydi. Lise bitene kadar süren eğitimini burada tamamladı. 1966’da artık üniversite için bir tercih yapması gerektiğinde, Orono Maine Üniversitesi’nde, Bilim okumaya başladı…
Yazmaya başladığı yıllar
Stephen’i yazmaya teşvik eden, babasına ilişkin olduğunu öğrendiği H. P. Lovecraft’ın “The Lurker Of The Threshold” öykü kitabı idi. Bu kitabı, bir yaramaz çocuk edasında konutlarının tavan ortasında bulmuştu. Üzerinde de bir iblis resmi vardı.
Okuduğunda öylesine etkilenmişti ki, anne ve baba ortasında ikiye bölünmüş hayatında Stephen, içinden çıkamadığı her bir hissin tahlilini yazmakta buldu. Birinci öykülerini yazmaya başladığında, 16’sında gencecik bir delikanlıydı. Diğerlerinin okumaya başlaması için şimdi vakte muhtaçlığı vardı; lakin aşikâr ki bu durum ona uygun geliyordu. Üstelik yetenekliydi de.
Yazdığı bu öyküleri yayımlamak için 1967’de bir fırsat doğduğunda, birinci profesyonel kısa hikaye satışını, “The Glass Floor” ismini verdiği hikayesiyle, Starling Mystery Stories’e yaptı.
1970’de üniversiteden mezun olduğunda ise, iş bulamamıştı; bir laboratuvarda süreksiz olarak gördüğü bir işe başladı. Bir yandan da yazmaya devam ediyordu. Artık mecmualarda de yayımlıyordu öykülerini. İşte bir hikayeci olarak tanınmaya da bu sırada başladı…
Bu ortada birinci yazmaya başladığında “Richard Bachman” ismini kullanıyordu. Bu imza ile yazdığı birinci kitaba “Rage” adını vermişti; sınıf arkadaşını silahla vuran bir lise öğrencisini anlatıyordu. Fakat daha sonra Jeffrey Lyne Cox isimli bir lise öğrencisi, sınıf arkadaşlarını esir aldı ve bu kitaptan etkilendiği ortaya çıktı. Buna misal bir olay üç kere daha tekrar edince, bu kitabın Amerika’da bir daha basılmamak üzere yasaklandı.
Stephen King, daha sonra kendi kimliğiyle yazmaya karar verdiğinde, Bachman’ı, kanser sebebinden vefatıyla emekliye ayırdı.
(Stephen King ve ailesi – 1979)
Stephen King evlendi
Stephen ve Tabitha Spruce, üniversitede tanıştı. Tahminen ses getirmiyordu; ancak özünde sakin ve tutkulu bir aşk doğmuştu ortalarında.
1970’te üniversiteden mezun olduktan bir yıl sonra bu aşkı evlilikle taçlandırdılar. Bu evlilikten Owen ve Joe Hill ismini verdikleri iki oğulları ile Naomi ismini verdikleri bir kızları oldu.
“Televizyon üzücü değil, ona karşı değilim, ancak insanı dünyadan koparıp sırf kendi camına bağlamasını sevmiyorum. En azından o bakımdan radyo daha iyiydi”. Bu cümle, Stephen King’in “Yeşil Yol” sinematografik romanından. Sahiden de bu türlü düşünüyordu aslında. O denli ki, Tabitha ile Maine’deki meskenlerinde kendi kurdukları üç radyo istasyonu vardı…
İlk romanı ve hızlanan hayat
Üniversiteden sonra çabucak iş bulamamıştı; lakin öyküleri vardı. Olağan onlar da bir yere kadardı. Neyse ki 1971’in sonunda Main’de bulunan Hamden Koleji’nde öğretmen olarak çalışmaya başladı. Elbette müelliflik konusunda kendini geliştirecek yollar aramaya da devam ediyordu.
Yazmayı sürdürdü ve nihayet 1973 baharında “Carrie” (Göz) ismini verdiği birinci romanını yayımladı. Aslında Carrie’yi öncelikle bir kıssa olarak kaleme almıştı. Sonra nedense şad kalmadı ve kaldırıp attı. Fakat sevgili karısı Tabitha, kıssadaki potansiyeli görmüştü. Stephen’i yazmaya devam etmesi konusunda yüreklendirdi. Bu roman, işte bu türlü ortaya çıktı. Basılacağı sırada da Stephen, elbette romanını karısı Tabitha’ya adadı.
Resmi olarak atılmış bu büyük adımla artık daha da özgüvenliydi. Romanı çıkar çıkmaz yenisini yazmaya başlamıştı bile. Bunun için Colorado’ya taşındı ve “Shining” (Medyum) ismini verdiği romanını tamamladığında, ki bu bir yıl sürmüştü, tekrar konutuna, Maine’ye döndü. Yıl dolmadan üçüncü romanı “The Stand”i de (Mahşer) yayımladı.
Daha sonra BBC’ye verdiği bir röportajda açıklayacaktı ki, o güne dek yarattığı karakterler içinde kendisine en yakın olanı, “Medyum” romanındaki “Jack Torrance” idi. Romanını yazdığı sıralarda, kendisi de tıpkı Jack üzere, daima içiyordu. Yazdığı periyodu yansıtan en bariz özellik buydu.
Evet, 80’li yıllar, Stephen’in alkole düşkün olduğu vakitlerdi. Hatta “The Onion”, yayınladığı bir makalede, Stephen King’in “Şeffaf” isimli romanını nasıl yazdığını hatırlamadığı tezinde bulundu. Stephen, bu iddiayı kabullenmiş, yalnızca o değil, “Kujo” da dahil nasıl yazdığını hatırlamadığı birçok romanı olduğunu itiraf etmişti…
Stephen King yükselişte
Yazarlıkta sağlam adımlarla ilerleyen Stephen, maddi açıdan da yeterli duruma gelmişti. 1977’de yeni bir konuta taşındılar. Kent değiştirmediler, fakat meskenleri bir evvelkinden çok daha uygundu.
1980’den sonra da, kendini büsbütün yazarlığa adadı. Adeta seri üretimde bir makine üzereydi. “The Dead Zone” (Çağrı), “Fşrestarter” (Tepki), “Pet Sematary” (Hayvan Mezarlığı), “The Dark Half” (Hayatı Emanet Karanlık), “Needful Things” (Ruhlar Dükkanı), “Rose Madder” (Çılgınlığın Ötesi), ismini verdiği birçok roman ve öyküsünü arka arda yazdı.
1981’de, “Dance Macarebe” adını verdiği yapıtını yayımladı. Lisanımıza çevrilmeyen bu eser, Amerikan Edebiyat ve Sineması’nda endişenin nasıl işlendiğini mukayeseli tahlillerle detaylı bir formda anlatıyordu. Bu yapıtıyla “Hugo B. N. Ödülü”ne layık görüldü. 1999’da da, “Bag of Bones” isimli romanıyla da, “Bram Stoker Ödülü”nü kazandı.
Her vakit kimsenin görmediğini gören gözü sayesinde böylesine başarılı ilerliyordu kuşkusuz Stephen. Mesela ünlü romanı “O”daki dehşet saçan palyaçoyu ortaya çıkarırken, Mc Donalds’ın maskotu, Ronald Mc Donald’dan esinlenmişti…
En merak uyandıran serisi “The Dark Tower”i (Kara Kule) ise, 1982’de yazmaya başladı. Büyük yankı uyandıracak yapıtların hazırlık etabı hiç kuşkusuz meşakkatli oluyordu. Stephen, bu seriyi 2004’te tamamladı.
Film olan kitaplar
1967’de resmi olarak başlattığı müelliflik mesleğine bugün hala devam eden Stephen, edebiyata 60’tan fazla roman ve kıssa kazandırdı. Bu yapıtların öylesine etkileyici bir tarafı vardı ki, birçoğu beyaz perdeye uyarlandı. Uyarlamalarla birlikte dizi yahut sinema haline getirilmiş hikayeleri de 70’i aştı…
İlk sinema uyarlaması, 1976’da Brian dfe Palma tarafından çekilen “Carrie” idi. En çok bilinenlerinden birincisi ise, 1980’de çekilen, direktör koltuğunda Stanley Kubrick’in bulunduğu “Shining” oldu. Akabinde en çok beğeni toplayanlar ortasında, 1990’da “Misery”, 1994’te “The Shawshank Redemption”, 1999’da “Green Mile” (Yeşil Yol) – ki başrolünde Tom Hanks vardı – 2004’te “Secret Window” (Gizli Pencere) – başrolde Johnny Deep – 2007’de “1408” – başrolde John Cusack ve Samuel Jackson – tekrar 2007’de “The Mist” geldi.
Sinema ve TV kesimi için adeta bulunmaz bir madendi o. Hal bu türlü olunca, ismi en güçlü muharrirler ortasında anılıyordu. Neredeyse bütün kitaplarının lisanımıza çevrilmesi ve alt yazılı sinemalar ile Stephen King, edebiyatımızda bir modülümüz oldu. O denli ki Türkiye’de hayran kulüpleri dahi kuruldu. Onun roman ve sinemalarını böylesine alımlı kılan, orta sınıfın saygın insanlarının sessiz dünyasını, kent merkezinden uzak kasabaların tabiatını, inançlı kimseleri ve daha kacını en ufacık bir ayrıntıyı dahi atlamadan anlatıyor olmasıydı. Kentin karmaşasından kopmuyor, ancak gündelik ömrü da ihmal etmiyordu. Böylelikle Amerika toplumunu tam kalbinden fethediyordu. Kozmik yaralara bastığı parmak, kuşkusuz onun sesinin daha geniş coğrafyalarda yankılanmasını sağlamıştı. Bazen de coğrafya tek başına mukadderat olmayabiliyordu işte. İnsan ulaşmak istediği coğrafya ile kendi yazgısını, kendisi yazabiliyordu.
13 sayısına takıntısı
Bir Başak Burcu’nun nelere ne kadar takıntılı olabileceğinin hududu yok kuşkusuz. Stephen King de, Triskaidekafobi ile başı kederde olanlardan. Lakin bu takıntı onun hayatına o denli bir yerleşmiş ki, Stephen, 13 sayısından mutlaka korkuyor. Bu korkusunu ise, şöyle açıklıyor:
“13 sayısı kelam konusu olduğunda omurgamda aşağı üst hareket eden o ürperti asla geçmez. Yazarken 13. ya da 13’ün katı olan bir sayfaya geldiğimde asla durmam, ‘güvenli’ bir sayıya kadar yazmaya devam ederim. 13 yerine 12 adım atmış olmak için konutumun merdivenindeki son iki basamağı tek adımda çıkarım. Okurken 94., 193., 382. ya da sayıları toplamı 13 yapan hiçbir sayfada durmam”.
Bugün Stephen King
Stephen King, 2002’de, kendisini tekrar ettiğini düşündüğü için müellifliği bıraktığını açıklamıştı. Olağan hayal gücü hala işliyordu ve yazmayı durduramazdı. Elbette yaptığı açıklamasına aldırış etmeden yeni eserler vermeye devam etti. Son olarak 2016’da, “End Of Watch”ı yayımladı.
Belli ki Stephen King yazmaktan hiç vazgeçmeyecek. Kuşkusuz biz de onu okumaktan ve hayal gücünün hayatımıza katacaklarını beklemekten…
Gerilim ve endişeyi hayatımıza nakşetmiş, hayal gücü gözlerinden fışkıran, alanında uzman kimliğiyle bir Stephen King geçiyor bu dünyadan…
İyi ki…
Damla Karakuş
[email protected]
Not:
Biyografisini okumak istediğiniz bireyleri lütfen bizimle paylaşın.
Instagram: biyografivekitap
