Tanju Okan kimdir
Söylediği üzere yaşayıp yaşadığı üzere ölen, Türk Pop Müziği’nin huzur veren efkârlı sesi, dostlarının Tanju Baba’sı, Tanju Okan’ın hayat hikâyesidir…
İnsana huzur veren o efkârlı ses, günün hangi saati nerede duyarsanız duyun tanırsınız onu; evet, Tanju Okan’ın sesi. Kendine has söyleme üslubu, histen duyguya girişi ve söylediği üzere yaşayıp yaşadığı üzere ölüşü… Bugün onun mevt yıl dönümü. Çok erken bir kayıp olarak yerleşti hafızama. En çok bu kadar ıstırabın kalbindeki sebebini merak ettim. O şimdi 58 yaşındayken hayata gözlerini kapadığında gerisinde öksüz bıraktığı müzikleri düşündüm. Fonda daima dönüp durdular, dedim ki kendi kendime, biz onları hâlâ yaşatıyoruz. Böylelikle bahis tekrar ölümsüzlüğü keşfetmeye geldi. Tanju Okan da onlardan biriydi. Dinlediğim her müzikte kalbimden bir şey akıp ırmaklara karıştı güya. Neden bu kadar sevildiğini artık nitekim anladım. Yalnızca bunu da değil, ona biraz daha yakın hissedince babasına ve oğluna uzak kalışını, evliliklerini, sıkıntısını, bunlar karşısında duruşunu, hayatı yaşamak isteme halini hissetmeye çalıştım ve sanıyorum anladım. O denli değil midir aslında, ölüleri anlamak daha kolaydır. Neyse ki sen ölümsüzsün ve gizemini koruyan her şey müziklerinde gizli. Bugün dünyadan fizikî olarak ayrılışının yirmi beşinci yılı olsa da sen müziklerinle yaşamaya devam ediyorsun…
Seni daima tüm içtenliğini katarak söylediğin müziklerinle hatırlayacağız. Her ayrılığımızda, kalpte sızı aşk acılarımızda sen daima yanımızda olacaksın.
İyi ki…
*
Fondaki müziklerden Kadınım’ın özgün kaydını paylaşıyorum sizin için. Okurken dinlersiniz tahminen diye…
Çocukluğu ve eğitim hayatı
Tanju, 27 Ağustos 1938 yılında, İzmir Tire’de, Bedia (Sarıalp) Hanım ve Mehmet İlhan Bey’in çocukları olarak dünyaya geldiğinde ailesi, ona, “Tanju Okanlı” ismini verdi. Bedia Hanım, Urla’nın birinci sorgu hâkimi Ali İstek Bey’in kızıydı. Babası İlhan Beyefendi ise müzik öğretmeniydi. Urla’da tanıştılar ve evlenip Tire’ye yerleştiler. Konutta daima bir müzik sesi yükselirdi. Çocukluğu anne ve babasının ona çalıp söylediği müziklerle geçti; doğal yalnızca birinci beş yılı. Annesi ve babası ayrıldığında Tanju beş yaşındaydı ve bundan bu türlü babasından uzak, ona hasret, tahminen daha çok merak dolu bir çocukluk geçirecekti.
Artık annesiyle sürecek hayatları başlamıştı. Her şey biraz eksildi ve değişti fakat öylece kalan tek şey müzik oldu. Bedia Hanım oğlunun müzik eğitimi için değişik bir prosedür bulmuştu. Oyunla karışık Tanju’ya notaları öğretiyordu. Nota formunda kurabiyeler yapıyor, masanın üzerine beş çizgi çizip kurabiyeleri üzerine diziyordu. Kural notaların ismini ve kıymetini bilmek, ödülse nota kurabiyeleri yiyebilmekti. İşte Tanju, müziğin tadına birinci kere burada bakmıştı. Damağında bıraktığı tat harikaydı, ağzını sulandırıyordu.
Müzik bundan bu türlü hayatının vazgeçilmez gerçek kesimiydi. Onun içinde yaşayacaktı…
İlkokula Manisa Gazi İlkokulu’nda başladığında o sıradan bir öğrenci değildi; her daim okul korosunun vazgeçilmez solistiydi. Manisa Ortaokulu’ndan sonra Balıkesir Lisesi’nde eğitim gördü. Müziğin kanında yayılma gücü birinci gençliğin getirdiği heyecanla daha da artmıştı. Arkadaşlarıyla ismini Paris’in efsanevi kabaresi Moulin Rouge’dan alan bir orkestra kurdular. Tanju günden güne müzik dışında bir ömrü olsun istemediğine emin oluyordu. İkinci sınıfta kendi başına birinci kararını verdi ve okulu bırakıp Manisa’ya döndü. Burada da ismini Manisa’nın antik çağdaki isminden esinlenerek koyduğu “Magnesia Orkestrası”nı kurdu. Çay bahçelerinde mızıka çalıp müzikler söylüyordu.
Askere gidip döndükten sonra müziği hayatının merkezine uygunca yerleştiren Tanju, İtalya’ya, şan eğitimi almak için gitti. İtalyanca, Fransızca, İngilizce müzikler söyleyecek, Türkiye’nin en özel isimlerinden biri olacaktı…
İlk sahnesi ve müzik seyahati
Tanju, 1958 yılında askerliğini yaptığı Ankara Orduevi’nde birinci sefer profesyonel olarak sahneye çıktı. Lakin bu çabucak o denli basitçe olmamıştı. Vestiyer vazifelisiydi. Bir gün vestiyerde kendi kendine müzik söylerken onu Selçuk Sun duydu. Sun, Türkiye’nin en kıymetli caz sanatkarlarından biriydi ve burada askerliğini müzisyen olarak yapıyordu. Tanju’nun sesinden çok etkilenmişti. Onu yetiştirmek üzere orkestraya davet etti. Kuşkusuz o anda Tanju’nun kalbi çok süratli atıyordu. Bir mühlet piştikten sonra Ankara Orduevi Orkestrası’nın solisti olmuştu. Burada, ordunun dördüncü katındaki salonda, çocukluğu ve birinci gençliği boyunca annesinden dinlediği Fransızca müziklerle günün tanınan müziklerini söylüyordu. O periyoda denk düşmüş herkes için lezzetli bir tecrübeydi. Kendine has yorumuyla hatırı sayılır bir dinleyici kitlesi oluşturmuştu. Şöhretin birinci zerresini tadıyordu ve vakitle orduevinin dışına, Ankara’ya kadar yayılmıştı. Durul Gence ve Erol Pekcan üzere değerli caz müzisyenlerinin de takımında bulunduğu Melodi Dergisi’nin 21 Nisan 1960 tarihli birinci sayısında, Tanju Okan hakkında birinci sefer bir şeyler yazıldı. Küçük çaplı şöhretinde ilerliyordu.
Tanju, 2 Temmuz 1960 yılında Melodi Dergisi’nin Ankara Büyük Sinema’da düzenlediği konsere Orduevi Orkestrası’nın solisti olarak katıldı. Erol Enginer ve Arkadaşları, Erol Pekcan Triosu, Deniz Harp Okulu Vokal Küme ve Orkestrası ile bir de bunun yanında iki yabancı orkestra, Happy Boys ve Pampanini Orkestrası’yla tıpkı sahneyi paylaştı. Konserde “I Only Have Eyes for You”, “I Want to be Happy” üzere müzikleri seslendirerek büyük alkış toplayan Tanju için burası dayanılmaz bir tecrübeydi.
Sesi o kadar etkileyiciydi ki, daima bir adım sonrası vardı. Askerliğinin son üç ayında ordunun yanında kendisini Orhan Sezener’in orkestrasında müzik söylerken bulmuştu. Sezener’le Göl Gazinosu ve Radyo’da çalışan Tanju, 1960 yılında askerliği bittiğinde 50 lira yevmiye karşılığında profesyonel olarak çalışmaya başladı. Evvel Sun, sonra Sezener derken Tanju, müzik konusunda kendisini geliştirebileceği şanslı alanlar kazanmıştı. Ankara’da gece kulüplerinde Fransızca, İtalyanca ve İngilizce müzikleriyle dikkat çeken genç Tanju’nun ünü İstanbul’a kadar ulaşmıştı. Bu sırada İtalya’ya giderek şan eğitimini aldı. 1961 yılında Türkiye’ye döndü ve Ankara’ya yerleşti. Müzikle günden güne daha profesyonel ilgileniyordu. İstanbul’da yayımlanan Tanınan Melodi Mecmuası, 29 Kasım 1962 tarihli sayısında Ela Gözlerin, Till ve Angustia üzere müziklerle Ankaralıların gönlünü çelen Tanju Okan’ı okuyucularına tanıtıyordu. Mecmuanın yazı heyetindeyse Sezen Cumhur Önal ve Fecri Ebcioğlu üzere isimler vardı.
Tanju, nihayet uzun yıllar hayatında yer edecek İstanbul’a gitmişti. Müfit Kiper ve Vasfi Uçaroğlu orkestralarında solistlik yaparken Ankara Radyosu’nda müzik okumaya da devam ediyordu. Orkestrayla yurt dışında konserlere katılıyor, ismini duyuruyordu. Bu, bir ömür sürecek seyahatin daha başlangıcı bile sayılmazdı…
1960’larda Türk Pop Müziği yeni yeni filizlenmeye başlamıştı. Erol Büyükburç, Barış Manço ve Alpay üzere sanatkarlar özgün müzikleriyle dikkat çekerken kimi orkestralar da yabancı müzikleri yorumluyorlardı. Tekrar bu periyotta sevilen Batı müziği yapıtlarına Türkçe kelam yazma modası başlamıştı. Sezen Cumhur Önal ve Fecri Ebcioğlu ile birinci adımları atılan bu üsluba Aranjman müzik deniyordu. Türk müziği adım adım gelişirken ona katkı sağlayan etkinlikler de düzenleniyordu. 60’lar birebir vakitte müzik şenlikleri ve yarışların da revaçta olduğu bir periyot oldu. Bilhassa 1961 yılındaki Hilton ve 1963 yılındaki Boğaziçi Şenlikleri en dikkat alımlı olanlarıydı.
Balkon Melodi Şenliği anısı
2 Eylül 1964 yılında o zamanki Yugoslavya’nın başşehri Belgrad’da, Taş Meydan’da, Balkan Melodileri Şenliği ismi verilen bir şenlik düzenlendi. Enteresandı, zira çok sevilen seslere sahne olmuş, dinleyenler büyülenmişti. Bunun yanında Türk müziğinin birinci kere yurt dışında tanıtılıyor olması açısından da çok kıymetliydi. Tanju, şenlikteki yarışa Erol Büyükburç ve Tülay German ile katıldı. Bu şenlik, Tanju Okan’ın hayatının dönüm noktalarından biriydi. Oraya gidişini ve yarışa katılmasını şöyle anlatıyordu:
“64’te ulusal orkestrayı, müzisyenler sendikası ve müzisyenler seçtiler. Erol Büyükburç, Tülay German ve ben gittik. Ayrıyeten bir de ulusal orkestramız vardı olağan; Selim Özer, Vasfi Uçaroğlu, Alper Feyman, Erol Ergüner. O gece bir anımız, bir anım oldu daha doğrusu. Taş Meydan yıkılıyor, aşağı üst 5 bin kişilik bir tenis kortta veriliyordu konser, yarış yapılıyordu. Efendime söyleyeyim, Erol Büyükburç, çok büyük tezahürat aldı. Dediler ki, bu vaziyette ikinci bir sanatçı çıkamaz. O kadar büyük bir alkış var ki, “İhtilal!” diye bağırıyor oradaki yöneticiler. Kulakları çınlasın Şemsi Sılkım Beyefendi, gazeteci, o da tercümanla izliyor konseri. Tanju ne diyorsun, dedi. Ben çıkıyorum efendim, dedim. Fırladım çıktım. Bir anda evvela bir uğultu oldu, ondan sonra müziğe girince uğultu kesildi.”
Evet, müziğe girince uğultu kesilmişti, zira herkes Tanju’nun sesinden büyülenmiş üzereydi. Bu müzik, “Kundurama Kum Doldu”ydu. Elinde bir içki bardağıyla sahneye çıkan Tanju, bir de “Stasera Pago İva” isimli İtalyanca şarkıyı kendi biçiminde söyledi ve müziğin sonuna geldiğinde kelamlara uyarak bardağı yere çarptı. Tuz buz olmuş kadehin şahitliğinde müzik bitince herkes ayağa fırladı ve yedi dakika boyunca durmadan alkışlamaya devam ettiler. O gün burada büyük mükafatı dört müzik söyleyen Tanju Okan aldı.
Dünya çapında söyledi ve beyaz perdedeydi
Balkan Festivali’ndeki ses getiren muvaffakiyetinin yankısı dünyaya yayılmıştı. Müsabakada söylediği birinci müzik “Kunduruma Kum Doldu”, Yugoslavya’da çıkan bir EP’de (uzun çalar) yayınlandı. Bu plak, Tanju Okan’ın piyasaya sürülen birinci çalışmasıydı. “Kundurama Kum Doldu” isimli birinci plağı, 1965 yılında Sahibin Sesi şirketinden yayınlandı. Tekrar tıpkı periyotta Türkiye’nin birinci futbol plaklarından biri olan “Maça Dolmuş”u çıkardı.
1967 yılında bir Frank Sinatra hiti olan “Stangers in the Night”ın üzerine yazılmış Türkçe sözlerle yorumladığı “İki Yabancı” 45’liğini çıkardı. Lakin Ajda Pekkan da birebir yapıtı, birebir isim ama farklı sözlerle yorumlamıştı. Tanju, Pekkan’ın gölgesinde kalmıştı. Büyük çıkışına biraz daha vakit vardı.
Tanju, 60’ların sonunda Türkiye’de plak doldurmaya başlayan Fransız sanatçı Patricia Carli’nin dikkatini çekmişti. Fransa’ya davet edildi ve burada Fransızca kayıtlar yaptı. Onlardan “Le Sourire De Mon Amour” ve “S’il N’y Avait Que Toi Au Monde”, Fransa’da 45’lik olarak yayınlandı. Lakin bu mühlet o denli iki cümleyle anlatılacak kadar kolay geçmemişti. Yayınlanması sırasında yaşanan meşakkatler, plak yayınlandıktan sonra da yaşanmaya devam etti. Yurt dışındaki işleri büyük itibardı, lakin daha çok tanıtıma gereksinim vardı. Tekrar de Türkçe plaklarının çok başarılı olması ona bir şöhret kazandırıyordu; tahminen de yurt dışı çalışmaları pek de üstüne düşülmesi gereken bir şey olarak görülmemişti.
En düzgün yerlerde müzik söylemesi bir yana, sinemalarda de rol almaya başlamıştı. Yurt dışında da başarısız olduğu söylenemezdi. Nihayet şöhreti Amerika’ya uzandığında Tanju, New York, Washington ve Boston’da konserden konsere koşuyordu. İşte bu vakit diliminde Türkiye’deki hayranlarının hissesine onu beyaz perdeden takip etmek düşmüştü.
Ölümsüzlüğü keşfedeceği pek çok adım atmıştı. Sesi kadar beyaz perdedeki oyunculuğu da çok sevilmişti. Aslında oynamıyordu; tüm doğallığıyla kameranın karşısına geçiyordu. Birinci olarak 1964 yılında “Cübbeli Gelin” sinemasıyla beyaz perdedeydi. 1965 yılında “Yalancının Mumu” ve “İçimdeki Alev” geldi. “İçimdeki Alev”, birinci başrolüydü. Sonra 1996 yılında “Fakir Bir Kız Sevdim” ve “Aşkın Kanunu”, 1971 yılında “Ah Bir Güçlü Olsam”, 1974 yılında “Şiribim Şiribom”, 1982 yılında “Gazap Rüzgârı” gibi pek çok film… Bu sinemalarda kıssadaki karakterlerin ağabeyi, sırdaşı, keder ortağı, yaşı ilerledikçe de Tanju Baba’sı olarak rol aldı. Bu, onun gerçek hayatının bir yansımasıydı yalnızca…
En uygun iki dostu
Tanju, lüks kulüplerin, gazinoların sahnesinde sesiyle devleşiyor, lakin oradan indiğinde kendi dünyasına çekilip görünmez bir adam oluyordu. Seviyordu kendi hâline kalmayı. Bu dünya, onun için İstanbul’un balıkçı meyhanelerindeki kayıkçıların ve denizcilerin rakıyla demlendiği muhabbetler demekti.
Tanju, “masmavi gözlerinden sevgi akan hüzünlü ses, efkârlı adam” olarak anılıyordu arkadaşları, dostları tarafından. Onu böylesine kederlendiren neydi bilinmez lakin Tanju Okan’ın ömrü boyunca değişmeyen, ne vazgeçebildiği ne onların onu bıraktığı iki dostu oldu; içki ve sigara. O denli ki “Benim en âlâ dostum içkim sigaram,” diyordu. Sonra akabinde “Onlar da terk ederdi olmasa param,” diye devam edecek kadar farkındaydı her şeyin lakin bu iki dosttan çok çekse de vazgeçemiyordu. Meğer ne evlilikleri sürmüştü ne de hayatının diğer alanlarında bir yararını görmüştü. Lakin hayatı daima onlarla devam etti. Dost muydu, düşman mı bunu lakin o cevaplayabilirdi. Lakin yakın dostu Nino Varon çok sevdiği dostunu şöyle tanım ediyor, bu soruyu bir nebze olsun cevaplıyordu:
“Tanju Okan’ı bu tanım ediyor bence; elinde kadehi, delikanlı üzere yaşayan ve bohem. Bohem yani, sevgi doludur bohem. Bohem bir ressam tahminen soğuktur lakin Tanju Okan bohem bir müzikçiydi. Denizciydi; balığını tutardı, içkisini içerdi, arkadaşlık yapardı. Herhâlde birlikte olduğu bayanlar da memnun olmuştur.”
Varon, gözleri dolu dolu bir anısını paylaşırken de Tanju’nun sevgi dolu kalbine dikkat çekiyordu:
“Hasret’i yaptığımızda hak ettiği bir para vardı. Biz de latifeyle karışık, samimiydik artık bu muvaffakiyetin getirdiği dostluk perçinleniyor, o devirde biz dedik beş liralık banknot yapalım, çok para görünsün diye. Bavulla gel, dedik ki biz ona büyük bir para veriyoruz. Bavulsuz geldi. Dedim, bavul nerede? Boş ver, dedi. Sen artık evleneceksin, paraya gereksinimin var, sana düğün ikramım, dedi bu müzik. Bu türlü bir adam; bunu söyleyebilecek bir artist var mı?”
Ve dostunu şöyle özetliyordu:
“Tanju Okan’ın, Türk dinleyicisinin şuuru altında bir yeri var. Zira ‘Tanju Okan gibi’ diye bir laf vardır; ‘Tanju Okan üzere müzik söylemek’ vardır. Tanju Okan’ın simgelediği bohemlik vardır; simgelediği tahminen çaktırmadan alkol, efkâr vardır, isyan vardır.”
Oğlu Tansu Okan
Evlilikleri ve oğlu Tansu
Tanju, birinci evliliğini 1963 yılında yaptı. Bu evlilikten Tansu ismini verdikleri bir oğulları oldu. Her baba üzere oğlunu çok seviyordu fakat eşinden ayrılınca oğlu, kendi çocukluğunun mukadderatını yaşadı. Babasından uzak kalmış bir çocukken artık de oğlundan uzak kalan bir babaydı. Yıllar sonra Tansu, hafızasında kalmış birinci baba imajını şöyle anlatıyordu:
“İlk imaj… Tam hatırlamıyorum fakat o denli bir anlatılmıştı ki bana herkesin sevdiği bir insan, babam çok büyük bir insan olmalı, diye düşünürdüm. Lakin müzik istikametini natürel ki bilemezdim. Garip bir biçimde çok büyük bir adam üzere gelirdi. Güya bir kral üzere falan… Çok uzun ortalarla bir ortaya gelirdik; bir hafta sonunu bir arada geçirirdik. O bile sıkıntı oluyordu, zira babam hafta sonları daima çalışıyor olurdu o devirler. Annemin benim için kullandığı bir tabir vardır; cam sineği, kaygısı. Ne vakit babam geleceğini söylese ben geleceği saatten beş altı saat öncesinde hazır, cama yapışır beklermişim ve birçoklarında da gelemezmiş.”
Tanju Okan isminin yeterliden güzele duyulmaya başladığı devirlerdi; plaklar dolduruyor, sinemalar çekiyordu. Bu sırada Işık Erbay’la sekiz ay sürecek ikinci evliliğini yaptı. Parıltı, Tanju’ya, onun mavi gözlerine çok âşıktı lakin kocasının alkole olan düşkünlüğü, bu evliliğin de üzerinde kara bir gölge olmuştu. Işık Erbay, ayrılıklarından sonra, 1969 yılında Milliyet Gazetesi’nin düzenlediği hoşluk müsabakasında üçüncü olmuş, birebir hafta da evlenmişti. Tanju, haberleri gazeteden öğrendi.
Nur Erbay ile
İlk büyük hit: Hasret
Tanju, birebir devir yalnızca özel hayatında değil müzik mesleğinde de bir duraklama yaşıyordu. Yaşadıklarına yakından şahit olan dostu Nino Varon, Tanju’nun hislerine de tercüman olmuştu. Varon, “Le Meteque”in üzerine Türkçe kelamlar yazmış ve “Hasret” bu türlü ortaya çıkmıştı. Annesinin çok sevdiği ve üzerine Türkçe kelamlar yazmasını istediği bu müzikten “Hasret”in doğuşunu Murat Meriç’e verdiği bir röportajda şöyle anlatıyordu Varon:
“Aklıma gelmemişti bu, fikir hoşuma gitti… Gitarı elime aldım, mırıldanırken kelamlar çıktı: ‘Bu akşam çok efkârlıyım’ diye başladım ve bir çırpıda yazdım. Hiç unutmam, Tanju Okan’a bu şarkıyı götürdüğümde yanımda Can Bartu vardı. Tanju’ya şarkıyı verdim, ‘Hemen söyleyelim,’ dedi. Bu müzik, onun birinci büyük ‘hit’idir. Dostluğumuzu pekiştiren müziktir birebir zamanda… Sonrasında birlikte çok müzik yaptık lakin ‘Hasret’in yeri başkadır.”
Tanju Okan, “Hasret”le tekrar doğmuştu. Sonrasında yaptığı plaklarla da Türkiye’nin gündemine süratle oturdu. Tekrar kendine has tutumuyla, Varon’un da teklifiyle ağlayarak söylemişti “Hasret”i. Tüm ömrü boyunca çok yeterli bir dost olarak gördüğü Tanju’ya daima yol gösteren Varon, bu muazzam yükselişin hem şahidi hem paylaşanıydı. Bu muvaffakiyete gönülden seviniyordu. Bir diğer röportajda duyduğu gururu şöyle anlatıyordu:
“Bu akşam çok efkârlıyım, kalbim neden kan ağlıyor, bunu bir bilsen sevgilim… Esasen acıklı bir cümledir. O yayınlandığı gün ben yeniden boğazdaydım, Anadol otomobilimde ve birden radyoda, Türkiye’de bugüne kadar yapılmış en hoş müziklerden birini söylüyoruz, dediler. Tanju Okan söylüyor; Hasret. Hem gurur duydum hem inanılmaz bir sükse oldu. O sükse oluşun nedeni, doğal tekrar hanımlardı.”
Bestesi de Georges Moustaki olarak tanınan Mısırlı udi Yusuf Moustaki’ye ilişkin olan “Hasret”, o yıl Tanju Okan’a Altın Plak Ödülü’nü kazandırdı.
Tanju Okan, bilhassa “Hasret”ten sonra yalnızca 70’li yılların değil, bütün vakitlerin en özel ve büyük seslerinden biri olmuştu. Sıkıntı, ömrünün en büyük kesimiydi, onu yoruyordu ve Tanju dermanını kadehlerde arıyordu. Daima aradı ve bu müzikler işte içten geldiği için böylesine kendine has söyleniyordu. Çektiği sıkıntı ve sığındığı kadehle birlikte müziklerde hislerini gizlememesi, kuşkusuz çok sevilmesinin en büyük sebebiydi.
Profesyonel müzik hayatı boyunca Mehmet Teoman, Melih Kibar, Çiğdem Talu ve Yurda Erdoğulu üzere değerli müzisyenlerle çalışan Tanju’nun sesinde hayat bulan eserler, bugün hâlâ boşuna en çok sevilen müzikler değildi. Kelamlarını Mehmet Teoman’ın yazdığı “Gözümde Yaşlarla”, Gürman ve Bülent Şençalar’ın ortak çalışması olan “Öyle Sarhoş Olsam ki”, yeniden Mehmet Teoman’ın kelamlarını yazdığı “Kadınım”, onun en özel eserlerindendi.
Ama ah o “Kadınım”…
Zerrin Erdoğan ile
“Kadınım” ve bir büyük aşk daha
70’li yıllarda Tanju mesleğinin en parlak periyodunu yaşıyordu ve sırılsıklam âşık olmuştu hayatının bayanı Zerrin Erdoğan’a. Yıllarca yollarını gözlemişler de sonunda birbirlerini bulmuş üzereydiler. Lakin Zerrin devrin esaslı ailelerinin birinin kızıydı ve ailesi Tanju’yu onaylamıyordu. Bâtın gizli devam eden bu aşktan haberdar olan aile, farklı bir sistemle kızlarını bu aşktan uzaklaştırdı.
Tanju, köşkün önünde nöbet tutarken ailesi, Zerrin’i art kapıdan çıkararak Amerika’ya göndermişti. Durumu öğrenen Tanju yıkılmıştı. Büyük aşkı, artık içinde kocaman bir boşluktu. O sırada kendisi de yeni boşanmış olan arkadaşı Mehmet Teoman, Tanju’yu meskeninde derbeder bulunca onun acısını kendinde hissetmiş ve işte “Kadınım” şarkısı bu türlü çıkmıştı.
Evde Reggiani’nin plağını dinlerken Teoman’ın kaleminden kelamlar dökülmeye başladı:
“Eşyalar toplanmış seninle birlikte, anılar saçılmış odaya her yere…”
Sonra Tanju’ya yöneldi: “Kalk! Kalk, bunu oku!” Tanju, acısını içinde büyüterek yaşarken başlamıştı şarkıyı söylemeye. “Kadınım”, tek kayıt olarak, üstünde hiçbir oynama yapılmadan, Tanju Okan’ın o anki acısıyla paylaşıldı. Hislere tercüman en hoş ayrılık müziklerinden biri olarak sonsuzlukta yerini aldı.
Nino Varon “Kadınım” için duyduğu kıskançlığı şöyle anlatıyordu:
“Kadınım isimli şarkıyı, beni davet etti, gel, müzik dinle, dedi. Aşiyan’da oturuyordu. İtimat diye bir arkadaşımla gittim. İnanç kimdir? Duman kümesinin Kaan’ının babasıdır. O gün gittik, Mehmet Teoman da orada. Bana prizma yapar üzere Kadınım’ı dinlettiler; çok kıskandım. Zira çok hoş yazılmış ve Tanju’nun harikulade yorumuyla fevkalade bir müzik daha kazanmıştı. Tanju ismine sevindim. Zira diskografi artistin büyüklüğünü getiriyor.”
Uzunca bir mühlet sevgilisinden haber alamamış ve tekrar en âlâ iki dostuna sığınmıştı Tanju; onu sevmekten hiç vazgeçmemişti. Sonunda hasret bitti. Dört yıl süren daima yasaklanan beraberliklerinin akabinde 1975 yılında hayatının kadınıyla evlendiğinde gazetelere “Yeniden doğdum,” demişti.
Zerrin’le birlikte anne ve babasının tanışıp evlendikleri Urla’ya yerleştiler. En büyük tutkularından biri denizdi. İki tekne yaptırdı ve birine Hasret birine de Kadınım adını verdi. Burada tabiatla iç içe bir ömür sürdürüyorlardı. Fakat her şeye meydan okuyan bu aşk evliliği de başkalarıyla tıpkı sebepten son buldu. Gönül Muharrir, iki çift olarak çok hoş vakitler geçirdiklerini söylerken Tanju ve Zerrin’in ayrılıkları için şöyle demişti:
“Zerrin gittikten sonra bizim ahengimiz bozuldu.”
Müzik seyahatinde son hitler
Tanju Okan, 1975 yılında, “Bütün Şarkılarım” ismini verdiği, 1970-1974 yılları ortasındaki tanınan müziklerden oluşan birinci longplay’ini çıkardı. Tekrar tıpkı yıl, düzenlemesini Onno Tunç’un yaptığı, Mehmet Yüzüak ve Rıfat Şanlıel bestesi olan “Kemancı” ve Selami Şahin bestesi olan “Dostlarım” müziklerinden oluşan iki 45’lik çıkardı. Bunlar, Tanju Okan’ın son hitleriydi.
Tanju, lisanlara “Benim en güzel dostum içkim, sigaram” kelamlarıyla pelesenk olan “Dostlarım” müziğini, Selami Şahin’den özel olarak istemişti.
1980 yılında, Melih Kibar, Garo Mafyan ve Bora Ayanoğlu ortak çalışması olan, “Yorgunum” ismini verdiği Kent şirketinden çıkan albümü yaptı. Nitekim çok yorulmuştu artık ve yanında tekrar o sevgili iki dostu vardı. Düşmana dönüşmek için taban hazırlıyorlardı.
Son albümünden sonra birkaç defa televizyon programlarına da katılmıştı lakin arabeskin daha çok ilgi görmeye başladığını fark edince Urla’da inzivaya çekildi. Uzunca bir mühlet eser üretmedi. 1989 yılında Türkiye lokal seçimlerinde siyasete atılmaya karar verdi. Evvel Urla’da bağımsız adaylığını açıklayan Tanju Okan, sonra ANAP’a geçmeye karar verdi. ANAP, Urla’da yüzde 30.76 ile ikinci parti oldu. SHP adayı Bülent Baratalı belediye lideri seçildi.
90’lar başlarken Türk Pop Müziği’nin tekrar gündem kazanması üzerine müziğe dönmeye karar verdi. Uzun süren bir sessizliğin akabinde 1991 yılında Emre Plak’tan “Kadınım/İyi Düşün” ve bir yıl sonra ise Nokta Müzik’ten “Yıllar Sonra/Kırlangıç” albümünü çıkardı.
1995 yılında da Marş Müzik’ten “İşte Tanju Okan 95” çıkmıştı. Bu, son albümüydü…
Oğluyla geçen son günleri
1994 yılında rahatsızlanan Tanju Okan’a siroz ve damar tıkanıklığı teşhisi konmuştu. Diyet uygulaması gerekiyordu ancak o, durumunu hiç ciddiye almadı. Sıhhat durumu her gün biraz daha kötüleşiyordu. Hatta bu umursamazlığı, ona 1995 yılı Kasım ayında bir bacağına mal oldu.
Yanında oğlu vardı. O günleri ve hissettiklerini şöyle anlatıyordu Tansu:
“Bence birinci gerçek alakamız 95 yılında rahatsızlandığında, yanına gittiğimde başladı. Biz iki inatçı… Birinci evvel beni yalnızca onunla ilgilenen, ona hayran bir genç olarak kabul etti. Pek oğlu olduğumu kabul etmemeye çalıştı, aramızdaki dargınlıktan ötürü. Hatta çok hoş espriler bile var; gelen ziyaretçiler ‘Nasılsın, bir şeye gereksinimin var mı? Sana âlâ davranıyorlar mı?’ diye sorduğunda, delikanlı her şeyimle ilgileniyor, kaygısı. Komikti ancak yani, ben hem delikanlıydım hem de her şeyini yapması gereken insandım. Her şeyi de benden isterdi. Sonra bir gün, o bacağı kesildiğinde, bacağına masaj yaparken bir anda uzandı omzuma, ‘Oğlum çok yoruldun değil mi?’ dedi. İşte o vakit her şey koptu. Ondan sonra oğlum da oğlum oldu yirmi dört saat. Ben de natürel babam da babam oldum yirmi dört saat.”
O gün, 23 Mayıs 1996 günü, çok sevdiği teknelerini satmaya karar vermişti. Sabah Tansu’yla kahvaltılarını ettiler. Biraz da sohbetin akabinde dinlenmek üzere odasına çekildi Tanju Okan. Onu nasıl kaybettiğini şöyle anlatıyordu Tansu:
“Sabah çok sevinçliydi, çok keyfi yerindeydi. O gün, niçin o kadar üstünde duruyordu bilmiyorum lakin birinci emekli maaşını alacaktı. Lakin bankaya gidecek durumda değildi, benden rica etti. Ben gittim. E bankadan da bana vermiyorlar natürel hiçbir şeyi, ama o kadar çok seviyorlardı ki bir misyonlu beyefendi benimle meskene kadar geldi. Konuta geldiğimizde vefat etmişti.”
İşte hepsi bu kadar; en yeterli iki dostu sonunda düşman yüzünü en net hâliyle göstermişti. Tanju, söylediği üzere yaşamış, yaşadığı üzere ölmüştü. 58 yaşındaydı. Tansu babasıyla yaşamak istediği ne çok şey olduğunu şöyle lisana getiriyordu:
“Kim bilir daha neler paylaşacaktık, bana söylediklerini yaşamak isterdim. Yeni yeni bacağını denemeye başlamıştı. Şu yürümeyi bir becereyim seninle birlikte İzmir, Ankara, İstanbul turne yapacağız, sıkıntısı. Onu yaşamak isterdim, bir de o halini görmek isterdim. Zira o vakitlerde İzmir’de bir gece düzenlenmişti onun için, o geceye kadar ben babamı hiç sanatçı olarak görmedim. Birinci o vakit gerçekten de sanatçıymış, nasıl bir sesmiş, demeye başladım. O şuurla keşke sahnede tekrar görebilseydim.”
Yıllarca onu dinleyenlerin hislerine tercüman olan, dostluğu ve babacan tutumuyla etrafının kalbinde evvel insan olarak yer edinmiş, huzur veren efkârlı sesiyle Türk Pop Müziği’nin en özel seslerinden biri olan bir Tanju Okan geçti bu dünyadan…
İyi ki…
*
Damla Karakuş
Not:
Biyografisini okumak istediğiniz bireyleri lütfen bizimle paylaşın.
Instagram:
