Erdal Tosun kimdir
Hafızalarımızda silinmez izler bırakan rollerin, dillerimize pelesenk repliklerin usta oyuncusu, Erdal Tosun’un hayat hikayesidir…
Bugün Erdal Tosun’un ortamızdan ayrılışının 2. yılı! Her yıl bir sayı daha artacak. Lakin arkasında bıraktığı ölümsüz kahkahalar, kimi vakit hüzünlendiren cümleler daima hafızalarda kalacak. Ucundan kıyısından Bir Demet Tiyatro seyredip yakaladım onu. Eminim onun gülüşünü yakalamış pek çok kişi de Erdal Tosun’u başarılı işlerinden aktaracak. Bu sessiz bir misyon aslında. Çok sevilen bir sanatçı ölür, geride kalanlar da onu yaşatmak için pek çok sebep bulur…
Umarım sana verdiği kelamı tutmadığı için içerlediğin kardeşinle ve çok erken ayrıldığın babanla ruhlarınız bir yerde buluşmuş da şenlikleniyorsunuzdur hoş adam. Geride kalana acı çok büyük, sen de yaşadın. Dilerim senin de gerisinde kalan herkes, seni en çok gülümseyerek anıyordur…
Bir defa daha güzel ki geçtin bu dünyadan…
Sevgimle…
(Necdet Tosun ve kucağında Erdal Tosun)
Çocukluğu
Erdal, 9 Nisan 1963’te, İstanbul’da, Sevim Hanım ve Necdet Bey’in birinci çocukları olarak dünyaya geldi. Aslen Balıkesirliydiler. Babası Necdet Tosun, hepimizin Türk sinemalarından tanıdığı kocaman gülen, tonton oyuncuydu. Necdet Beyefendi, lokantacılık, leblebicilik, en son da terzide çalışmış ve Burhaniye’ye gelen bir sinema takımının dikkatini çekmişti. Sonrasında elinde kepçeyle haylaz çocuk karakterlerin peşinde koşan konak aşçısı, kimi vakit güleç yüzlü bir komiser olarak gördüğümüz, ekrandan gülümseyen siyah beyaz sinemaların enfes oyuncusu olmuştu. Oğulları Erdal ve Gürdal da babasının müsaadeden gidecek, ülkesinde isminden güzel kelam edilen, enfes oyuncular olacaklardı. Armut tabanına düşecekti. Bu sefer bir de, babanın yazgısı, oğula olacaktı…
Necdet Tosun, Türk sinemasının efsane isimlerindendi, evet. Fakat ne Türk sineması, ne de canının içi ailesi doyabildi ona. İş için gittiği Almanya’da bir trafik kazası geçirdiğinde ve sonu bu dünyadan göç olduğunda, Necdet Tosun 48, Erdal ise yalnızca 12 yaşındaydı. Necdet Beyefendi bir müddet Almanya’da tedavi edildikten sonra İstanbul’a getirildi. Lakin toprağında geçen 10 günün sonunda hayata gözlerini kapamıştı. Kim bilir, tahminen de Erdal babasını kaybettiği gün kararını verdi. kahramanının müsaadeden yürüyecekti…
Eğitim hayatı
Erdal’ın hayatı Sarıyer’de başlamıştı. Yeniden burada biteceğinden habersiz çocukluğunu, 12 yaşından sonra akmayan vakti, sonra gençliğini, sonra yetişkinliğini yaşadı. Liseyi Beyoğlu Fındıklı Lisesi’nde bitirmiş ve çabucak akabinde Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuarı’na kaydolmuştu. İnsanı onu izlediğinde sahneye, ekrana kilit edecek bir aurası vardı. Daha üniversite bitmeden sinema, tiyatro başlamıştı bile.
O da, kardeşi de babalarının müsaadeden giden yeterli birer oyuncu olacaklardı. Onlar Tosun kardeşlerdi…
(Bir Demet Tiyatro’dan)
Sinemaya başlarken
Erdal, hayatının akışı çok süratli ilerleyen insanlardandı. Bütün durağanlığına inat, vakit ondan süratli akmayı sevmişti muhakkak ki. 1981’de, bir Atıf Yılmaz filmi “Mine” ile birinci sefer beyazperdedeydi. Bir yandan okul devam ediyordu. 1985’te İstanbul Devlet Tiyatrosu’ndaydı. Yeniden üniversiten mezun olur olmaz da Tilbe Saran, Uğur Yücel, Suat Sungur gibi Türkiye’nin özel oyuncularının yer aldığı arkadaş kümesiyle “Özel Tiyatro”yu kurdular.
Onlar oyunculuğa gönül vermiş, geleceklerinin parlak olduğu gözlerinden okunan gençlerdi. Ancak bu açtıkları tiyatro işi pek yürümedi. Oyunlar oynadılar, evet; fakat neden sonra evvel takımları daraldı, sonra da dağıldılar.
Daha sonra Antalya Devlet Tiyatrosu’nda vazifesine başladı. Sonra da Devlet Tiyatrosu’ndan ayrılacak ve BKM oyuncuları ortasına katılacaktı. Bilhassa Erdal için oyunculuk konusunda her şey kusursuz ilerliyordu. Tiyatro konusunda daima başarılı işlerde sahnede olduğu üzere Türk sinemasının da aranan isimlerindendi. Babası hayatta olsa kuşkusuz onunla gurur duyar, tonton tonton gülümserdi…
Kardeşi Gürdal, ondan 4 yaş küçüktü. O da oyunculuğa gönül vermişti. Hepimiz onları “Bir Demet Tiyatro”da izlerken keyfimize diyecek yoktu. Onlar “Eyvah Necdet” ve “Tombalak” kardeşlerdi…
Erdal Tosun evlendi
Erdal, İlknur Tosun ile 1995’te evlendi. Memnun birliktelikleri 1996’da Zeynep Kiraz ismini verdikleri kızlarıyla taçlanmıştı. Bu evlilik 20 yıl üzere hatırı sayılır bir mühlet devam etti. Lakin 20 yılın sonunda Erdal ve İlknur çifti anlaşarak boşandılar. Yeniden de birbirlerine bağlılıkları, sevgileri, hürmetleri hiç bitmedi…
Bir Demet Tiyatro yılları ve Vizontele
Erdal’ın suretimizi hafızalara kazıyacak birinci televizyon çalışmasıydı Bir Demet Tiyatro. 1995’te evliliğiyle birlikte başladığı yeni yola büyük bir muvaffakiyetin başlangıcını da katmıştı. Birçok farklı karaktere hayat veriyor ve hepsinde birden sağladığı muntazam muvaffakiyetle da izleyicisini mest ediyordu.
Benim çocuk hafızama en çok Eyvah Necdet yer etmiş nedense. Olağan “İri Hikmet, Hidayet, Ekmekçi Danyal, Spartaküs Vedat” da vardı. Sizi en çok saran hangisiydi?
Özellikle BKM ile çalışmaya başladıktan sonra Erdal ve Yılmaz Erdoğan gördüler ki, kimyaları uymuştu. 1999 üretimi Vizontele’de samimi, içimizden insanların yaşadığı bir köy vardı ve bu köyün o izlenesi karakterlerinden biri de Şehmuz’du. Erdal Tosun, Şehmuz karakteriyle de hayranlarını mest etti…
Kader ağlarını örerken
Erken kaybedişler Erdal’ın hayatının döngüsünü oluşturuyordu. Babasından sonra şimdide mesleksel seyahatlerini birlikte sürdürdükleri kardeşini kaybetmişti.
Kardeşi Gürdal’ı kaybedişini, acısını Ağustos 2015’te, OT Dergisi’nde şöyle anlatmıştı:
“Ben Vizontele çekimindeyim Van’da. Annem vardı yanımda.
Bir gün Necati (Akpınar) beni kenara çekti: ‘Erdal, Gürdal dün biraz berbat olmuş’ dedi. Oturdum bir yere. ‘Yok artık âlâ; lakin ben tekrar de gitmek istersin diye düşündüm’ dedi.
Atladım gittim. Uygundu. Çok zayıfladığı için göbek derisi, tam böbreği takacakları yere sarkıyordu. Baskı yapmasın diye orada bir yağ emme ameliyatı yapmışlar, bu yüzden istikrarları biraz şaşmış; fakat diyalize girince düzelmiş. Sonraki gün onu düzgün görünce işimi bitirmek için Van’a geri döndüm. Dönerken de kelam aldım. ‘Ben geleceğim, sakın ben olmadan ölme!” dedim. ‘Tamam’ dedi. Yorgundu; fakat alışıktı buna.
Sözüne güvenip Van’a gittim.
Tutmadı sözünü… Öldü!”
Gürdal Tosun böbrek yetmezliği yaşarken bağırsaklara giden damarların tıkanmasıyla ölmüş, Türkiye Tombalak’ını, Erdal da yol arkadaşını kaybetmişti… Yıl, 2000’di ve Gürdal, 33 yaşındaydı.
Kıroyum, lakin para bende
Bu ya da buna misal pek çok replikle de hafızamıza kazınıyordu. Tahminen güzel diye peşinden koşulmuyordu; lakin sahnesini o denli bir dolduruyordu ki, “Evet, ben gerçek bir şey izledim. Sevindim, güldüm ya da üzüldüm” diyebiliyorduk.
“Kıroyum, lakin para bende” diyerek can verdiği karakteri hatırladınız mı? Evet, Uygar Karpuz. 2002’de başlayan başarılı dizilerden biri Yarım Elma’da Erdal, parayı sonradan bulmuş ve bunu her fırsatta lisana getiren, karısını aldattığı yetmezmiş üzere sevgilisini de yanında çalıştırmaktan geri durmayan Uygar Karpuz karakterini canlandırmıştı. Seyircisinin beğenisini bir sefer daha kazanmış, her rolün hakkını vereceğini de bir defa daha kanıtlamıştı.
Arşivlenesi bir oyunculuk geçmişi vardı şüphesiz; ancak burada hepsine yetmek ne mümkün! Bir hoşluk daha oldu ve Erdal’ın yolu Cem Yılmaz ile de kesişti. O denli ki onu “G.O.R.A”daki, “Senin yüzüne n’oolmuş?” repliğinden de hatırlıyorsunuzdur.
Hep güldürecek değildi ya
Hakkını teslim etmek lazım, Erdal Tosun bizi çok güldürdü. Ancak o denli rolleri vardı ki, replikleriyle adeta hayat dersi veriyordu. Benim en sevdiğim:
“- Üzeyir Abi, niçin hiç konuşmuyorsun?
– Bi orta çok konuştum, hiç yararını görmedim; bıraktım”.
Bir Yılmaz Erdoğan sineması olan 2005 imali Organize İşler’in Üzeyir Abisi… Elbette sinemanın komik yanları çoktu. Lakin hiç konuşmayan bir karakterin kurduğu bu cümle ve üzerine eklenen Erdal Tosun oyunculuğu ile derinliği de artmıyor değildi.
Bir öteki örneğimi de 2010 yapımı “Rina”dan vermeliyim. Erdal Tosun, üç yakın arkadaşın öyküsünün anlatıldığı Rina’da, “Memo” karakterine hayat verdi. Bir repliği şöyleydi ki, duygulanmamak elde değil:
“Gitmek cüret ister ufaklık! Gideceğin yer neresi olursa olsun, sevdiklerinle ortana aralık girince, varış yerinin hiçbir manası kalmaz”.
Erdal Tosun öldü
Ve sonunda güldürmedi. Hatta o denli ki, hepimizin gülüşünü yüzüne, sözünü boğazına dondurdu. 30 Kasım 2016, saat 06.30! “Erdal Tosun, Sarıyer’de meydana gelen dehşetli trafik kazasında hayatını yitirdi”. Yazgı ağlarını onun hayatında artık kendisi için son sefer örmüş, babasının bahtını ona mühürlemişti. Erdal Tosun, 53 yaşındaydı. Zincirlikuyu Mezarlığı’na, babası ve kardeşinin yanına defnedildi.
Sonrası onu seven herkes için gözyaşı oldu. İlknur Tosun, cenaze arabasının akabinde “Beni Erdal’dan ayırmayın. Beni de bindirin!” diye acısını haykırırken yürekleri yakmakla kalmamış, 20 yıllık sevginin de bitmediğini göstermişti. Onun için düzenlenen merasimde, “Çok güzel bir insan, harika bir baba. Paylaşmayı çok seven, çok izleyen, çok okuyan, çok bilgili bir oyuncu. Çocukları sever, inatçı bir hasta, çok zeki, çok duygusal, çok çömert çok şık bir adamdı” diye konuştu…
Erdal Tosun’un cenazesi, onun için özel isimlerin konuşması ve Bir Demet Tiyatro’dan kardeşi Gürdal ile sahneleri yayınlandıktan sonra, BKM’den alkışlarla uğurlandı…
Gözyaşlarıyla uğurlandı
Seveni çoktu kuşkusuz, ancak birlikte çalışmanın, aile olmanın yeri diğerdi. Yılmaz Erdoğan merasimde, “Bu bina ülkemizin en çok kahkaha atılan binası. Bu kahkahaların birçoklarında Tosun imzası var” derken gözyaşlarını tutamamış ve şöyle devam etmişti:
“Bu kaçınılmaz bir şey, hepimiz buralarda oyalanıp gideceğiz. Bir komedyenin hayata attığı imza kahkahalar. Hayatımızın bundan sonra refleks olarak onun telefonumuzdaki numarasını arayacağız. Google’den evvel Erdal vardı. Her şeyi bilir. Haklı çıkar. Tosun ailesi bu ülkenin en efsanevi ailesi. Giderken de şaşırtan bir formda giden insanlardır. 16 yıl evvel buradan Erdal’la birlikte Gürdal’ı uğurlamıştık. Onlar hiçbir yere gitmeyecekler. Bu ülke var hayli onlar da var olacak. Uğurlar olsun…”
Gözyaşlarına hakim olamayan bir başka isim de Demet Akbağ’dı. “10 saniyelik saçma tesadüf yapıtı burada toplandık. Bir 10 saniye bizi toplayan şey. Bu çatı altında birlikte çok güldük. Burada çok acılı vedalar yaptık. Erdal’la birlikte çok acıyla çok insanı buradan uğurladık. 16 yıl evvel Gürdal gittikten sonra benim uğurumdu. Onun fotoğrafını öpüp sahneye çıkmak. Artık bu uğur iki tane oldu. Onları çok seviyoruz. Sevim Teyzemiz bizim teyzemiz. Çok fazla çocuğunuz var Sevim Teyzem” diye konuştu.
Cem Yılmaz da merasimi gözyaşları içinde seyretmişti…
Bunca güldüren bir adamın bu denli ağlatmasına, bu suretten dünyanın garip döngüsüne durup uzaktan baktığında ne çok şaşıyor insan. Her insan özel, lakin biz kimilerini birçok vesileyle tanıyoruz işte. En özel isimlerden biriydi Erdal Tosun. Yüreğine üst üste eklediği ne çok acıyla güldürdü de gitti…
Her rolün hakkını verişiyle, dokunduğu her karaktere bulaştırdığı güzellikle, seyircisine ve hayata tutunduğu sürükleyici bağla bir Erdal Tosun geçti bu dünyadan…
İyi ki…
Damla Karakuş
[email protected]
Not: Biyografisini okumak istediğiniz şahısları lütfen bizimle paylaşın.
Instagram: biyografivekitap
