Seyfi Dursunoğlu kimdir
Tanıttığı ve sevdirdiği Huysuz Virjin ile gönülleri fetheden, kıvrak zekâsı, hazır karşılık esprileri ile güldüren, eğlendiren, hayatın pek çok rengine şahit olmuş Seyfi Dursunoğlu’nun hayat hikâyesidir…
“Aaa Katina’nın elinde makası
Biçemez ah biçemez…”
Bu müzik her başladığında Huysuz Virjin’i anmayanımız var mı?
Ölüm haberini aldığımdan beri hepimiz üzere çok üzgünüm. Okudum, izledim ve naçizane yazdım. Ve ne kadar yazsam da eksik, biliyorum. Hala çok şey var yazacak. Pek çok şey düşündüm. Yalnız mıydı, keyifli muydu, hala kırgın mıydı? Ne kadar yaşarsa yaşasın, bütün vefatlar erken geliyor beşere. Lakin Seyfi Beyefendi için düşündüğüm dolu dolu geçmiş bir hayat. Hayatın bütün renklerini hissederek geçmiş bu dünyadan diye düşünüyorum. Çok geç ünlü olmuş tahminen; fakat öte yandan da o vakte dek bir sade vatandaş hayatı da yaşamış. Ve sonra hayatının ikinci yarısı başlamış; Huysuz Virjin’i katmış yanına. Biz sonra, ikisini de çok sevmişiz. Bazen hangisini daha çok sevdiğimizi de bilememişiz…
‘Sizden bir şey isteyeceğim; beni görmediğiniz vakitte da sevin lütfen!’ diyordu bir seferinde ekrandan. Bazen insan sonsuzluğu keşfedebiliyor. Dünya istikrarlar üzerine heyeti ve insan, aslında toprak olduğunda değil de, unutulduğunda ölüyor. Artık vücudunda yaşadığı Seyfi Dursunoğlu hayata gözlerini kapadı. Lakin o denli bir karakter oluşturdu ki, Huysuz Virjin ölür mü? Seyfi Dursunoğlu’nu unutmak mümkün mü?
Ruhun şad olsun…
Çocukluğu
Seyfi, 1 Ekim 1932’de, Trabzon’da, Selvi ve Mehmet Dursun çiftinin yedi çocuğundan altıncısı olarak dünyaya geldiğinde ailesi, ona ‘Seyfettin’ ismini vermişti. Aslında soyadları ‘Tursun’du; lakin sonradan ‘Dursun’ olmuştu. ‘Gerçek adım Seyfettin Dursun. Kömürcü ismi üzere diye değiştirdim. Seyfi Dursunoğlu yaptık. Gerçi bu sefer de kasap ismi üzere oldu.’ diye anlatıyordu ismini buluşunu.
16 yaşındayken ailenin altıncı çocuğu dünyaya gelene dek ailede el bebek gül bebek büyütüldü. ‘O olunca kıymetin gün be gün azalmaya başladı.’ diyordu.
Trabzon’da, Yenicuma Mahallesi’nde taşlıklı, kalabalık bir meskende geçti çocukluğu. Görüntülü, hoş bir konuttu burası; lakin sokağa çıkmak yasaktı. Yalnızca pencereden uçurtma uçurabilir ya da taşlıkta oynayabilirdi. Bu meskende, herkes her istediğini yapamazdı. Kuralları, katı bir disiplini olan bir konuttu. Seyfi Dursunoğlu bir röportajında, ‘… Çok memnun değil çocukluğum, zira en büyük ablama teslim edilmişim. Çocuk üzerine antrenman yapsın diye herhalde. Bütün işlerime o bakardı; ancak o da çocuk sayılırdı. Ben 4 yaşındayken o da 12-13 yaşlarında falandı.’ diye anlatıyordu ablasının kendisine annelik edişini.
Babası Mehmet Beyefendi, ticaretle uğraşıyordu. Hafızlığını da 9 yaşında almıştı. Seyfi’nin çocuk yaşlarında İstanbul’a bir iş kurmak için gitmişti. Ve İstanbul’a ailecek taşındıklarında şimdi 6 yaşlarındaydı. Vefa’da bir konut buldular. Burada bir müddet yaşadıktan sonra Beylerbeyi’nden bir mesken alıp oraya taşındılar. Mehmet Beyefendi, bu semti bilhassa daha mutaassıp olduğundan tercih etmişti. Hatta komiteci biri yalı olmak üzere iki mesken göstermişti de, Mehmet Beyefendi mescide yakın olduğundan meskeni tercih etmişti. Seyfi Dursunoğlu çocukluğu için tahminen büsbütün memnun diyemiyordu; lakin nihayetinde hoş anıları da vardı. Örneğin bu meskendeki bir anısını şöyle anlatıyordu:
(Ablası ile)
“Ablamla evcilik oynardık. Yemek yapmayı severdi. Ufak tencereleri vardı; fakat büyük ablam materyal vermezdi meskenden. O da bana kederi ki, ‘Kasaba git, de ki, annem düştü, bacağı morardı, bir kesim et istiyor, onun üstüne koyacak. Güzel gelirmiş de.’ Yalancılığım orada başladı herhalde. Sarfiyat, alır gelirdim. Ve ablam onu yemek yapardı. Nasıl bir yemekti hatırlamıyorum; ancak oturur onu büyük bir iştahla yerdik.”
Daha ne anılar… Hepsi de aslında onun sanatçı istikametini besleyen anılarıydı…
Babası Mehmet Beyefendi, ziyadesiyle despot bir adamdı. Seyfi Dursunoğlu yıllar sonra babasından bahsederken bunu ‘Herhalde çok çocuk olması, çocuğa fazla itina gösterilmemesi kanısını uyandırmış olmalı.’ formunda bir sebebe bağlıyordu. Lakin tıpkı sebep annesinde bu türlü bir sonuç oluşturmamıştı. Selvi Hanım, çok yumuşak başlı, sakin, sessizce bir bayandı.
Evde kanto söyleyen bir çocuk
Daha küçücük yaşlarında taklitler yapan, müzikler söyleyen bir çocuktu Seyfi. Mesela ilkokuldayım diye başlıyordu anlatmaya bir röportajında yeniden. Karagümrük’te oturdukları devirde, okulları çok yakındı. Okulda sinemaya götürüyorlardı. Çocuk aklının hatırladığı birinci sinema Şey Ahmet’ti. Şey Ahmet cet biniyor, koşuyor sinemada ve Seyfi, izlediklerini çocuk aklına kazıyarak dönüyordu meskene. Çabucak bir sopayı üzerine bez sarıp güya at yapıyor, kendisini de mümkün mertebe Pir Ahmet’e benzetiyor ve başlıyordu bahçede Pir Ahmet olarak koşturmaya.
Ancak bu ilginin daha da evveliyatı vardı. Annesi anlatmıştı daha sonra ona bu hadiseyi. Seyfi 4 yaşındayken ateşlenmiş, yataklara düşmüştü. O denli ateşlenmişti ki, yataktan atıyordu kendini. Anneciği ya düşerse diye devayı bir yer yatağı sermekte bulmuştu. Yüksek ateş, o durumda kalkıp bir anda söylemeye başlamıştı:
“Bakışın şimşek üzere çakıyor
O hoş gözler beni yakıyor
Hele bir bak kalbim atıyor
Kirpiklerin gönlüme batıyor”
Ve yıllar sonra işte bu kanto çıkıyordu ortaya. Fakat Seyfi, bu kantoyu 4-5 yaşlarındayken söylüyordu çocuk şenliğiyle. Hasret duyulan geleceğe geç ulaşılsa da, başlangıcı çok erken olabiliyordu demek…
Eğitim hayatı
Seyfi Dursunoğlu, kardeşleri ortasında çocukluğu en güzel geçenlerden biri olarak görüyordu tekrar de kendini. Mesela ağabeyleri çok okumadı diye babası, onu periyodun güzel okullarından biri olan Fecri Ati Lisesi’ne göndermişti. (Arnavutköy – Bebek ortasındaki bu okulun ismi sonradan Boğaziçi Lisesi oldu.) Paralı bir okuldu burası ve Seyfi, birinci ve ortaokulu burada tamamladı. Bu okulda Zeki Müren ile arkadaştı. Lakin Seyfi ortaokuldayken Müren lisedeydi ve okul müdürünün ortaokul ve liselilerin görüşmesine getirdiği yasakla pek güçlü bir arkadaşlık kuramamışlardı…
Ferdi Ştatzer, bu okulda piyano öğretmenleriydi. Seyfi derste piyano çalanları hayran hayran izliyordu. Ferdi Beyefendi, onun bu ilgi ve hevesini anlamış, yeteneğini de keşfetmişti. Fiyatsız ders vermeye başladı Seyfi’ye. Hocası ona tek el ders veriyor, Seyfi sonraki gün ona çift el iade ediyordu. Yatılı okuduğundan konuttan sorun olacak bir durum da yoktu. Lakin yaz geldiğinde ve okul tatil olduğunda işler karıştı. Babasından kapalı yürüttüğü bu piyano dersleri için kalıp Bebek’e gitmesi, akşama babası konuta dönmeden de Beylerbeyi’ndeki meskenlerine dönmesi gerekiyordu. Pek natürel günün birinde babasından evvel meskene yetişemedi. İşte o akşam nota kâğıtları yırtıldı. Sonraki gün de ‘Din dersine gideceksin’ dedi Mehmet Beyefendi ve Seyfi de başladı. Yıllar sonra bir röportajında şöyle anlatıyordu bu mevzudan sonrasını:
“Kur’an dersi aldım doğal. Ayrıyeten Kur’an dersi aldığım için tutucu olmadım, hayır. Benim Allah endişemden çok Allah sevgim vardı. Allah’ı seviyorum. Bir iş yapıyorsam, ‘Allah’ın sevgisini kazandım bu işi yaptığım için’ derim.”
Seyfi’nin liseye geçeceği periyotta ablası bir subayla evlenmişti. Biraz tavırlıydı. Babasına, ‘Para verip okutacağına orada okutalım. Hem güzel da, deniz subayı olsun.’ diye teklif etmişti Seyfi için. Babasının da aklına yatmıştı bu fikir. Halbuki Seyfi hiç istemedi. Kaygısını annesine döktü; lakin babası olacak demişti bir defa. Artık imtihana mecbur girecekti. Annesi de ‘Yazmazsın, yanlış yazarsın.’ Diye akıl vermişti. Seyfi imtihanda soruları palavra yanlış yanıtladı. Lakin yeniden de torpille aldılar kaydını. O yıl 90 kişi kabul edilmişti ve Seyfi, okula 82. kabul edilen öğrenci oldu. ‘Maalesef torpille bir diğerinin hakkına tecavüz ederek Deniz Koleji’ne girmiş oldum.’ diye özetliyordu durumu.
Okurken de hala gönülsüzdü. Birinci seneyi bitir seni alacağız, haydi ikinci sene derken, üçüncü yılın sonuna gelmişti. Buradan sonrası Harbiye idi ve oradan hiç çıkamayacaktı. Kendi meselesini kendisi çözdü. O periyot 4-5 dersten kalarak nihayet okuldan atıldı. Rahat bir nefes almış hissediyordu, pek mutluydu. Daha sonra Haydarpaşa Lisesi’ne kaydoldu. Kurtulmuştu ya Deniz Koleji’nden, artık tam bir arı üzere çalışıyordu; ancak ne çalışmak, sınıf birincisi olmuştu. Bu periyotlardan ne pozlar, ne fotoğraflar biriktirmişti albümünden. Nitekim çok güzel bir delikanlıydı ve pozları artist edasındaydı. ‘Çok güzel bir sınıftı. Ben sondan dördüncü beşinci gelirdim.’ diye anlatıyordu bir röportajında.
Yakışıklıydı, evet. Farkındaydı da. Fakat Deniz Koleji’nden ayrılıp buraya geldiği için ailesine karşı çok büyük sorumlulukları olduğunu düşünüyordu. Ders çalışmaktan gözleri öylesine yoruluyor, o kadar uykusuz kalıyordu ki, sonraki gün insanlara balık üzere bakıyordu. Bundan sebep biraz pısırık kalmıştı; lakin ailesine karşı kendine yüklediği sorumlulukların da üstesinden gelmişti.
“Çok çalışkan bir talebeydim. O çalışkanlık için o fotoğraflar nasıl çekildi, o pozlar nasıl verildi, bilmiyorum.” diyordu…
Tiyatrocu olma hayali
Mehmet Beyefendi hafız kelam bir adamdı. Meskende müzik dinlenmezdi. Klasik Türk Müziği de değil, yalnızca türkü dinlenirdi. Fakat o daha 4 yaşındayken ateşler içinde kantolar söyleyen bir çocuktu; bu yol geç de olsa hayalini kurduğu bir yerlere varacaktı. Şimdilik tek isteği subay olmamaktı ve o eşikten dönebilmişti. Ve aslında bu amaca o denli kitlenmişti ki, yalnızca ne olmak istemediğini biliyordu. İşte tam da bundan sonra istekleri üzerine düşünmeye başladı…
Sanatçı olmak istiyordu, tiyatrocu olmak istiyordu. Bir tek en küçük amcasını çok kültürlü bir adam olarak tanırdı. Bu isteğini ona açmak istedi. Bin bir mazeret ile babasından müsaade kopararak İzmir’e, amcasının yanına gitti. Amcasına tiyatrocu olmak istediğini söylediğinde ise aldığı yanıt şuydu:
“Ne diyorsun sen, bizim aileden tiyatrocu çıkmaz! Def ol biletini al, geri dön!”
Ve Seyfi döndü. Bir müddet bu mevzuyu kimseye açmadı. Amcası bile arkasında durmayacaksa, hiç talihi yoktu. Vakte bırakmaya karar verdi.
Tahsiline devam etti. Lisenin akabinde, üniversitede İngiliz Filolojisi Bölümü’ne kaydoldu. Lakin üniversitede devam mecburiliği yoktu. Evvel sinemalar, gezmeler, aman haydi piknikler derken ipin ucunu kaçırmıştı. Akabinde da babasının iflasıyla maddi zorluklar baş gösterdi. Askerlik de gelmişti artık. Okula da devam edemiyordu, askere gitti.
Memuriyet devri
Askerden döndüğünde babasının durumunda pek değişiklik yoktu. Bir konutları vardı. İki katı kiradaydı ve bir de çalışanlar meskene takviye oluyordu. Onlardan biri de Seyfi’ydi. Beylerbeyi Kültür Cemiyetlerindeki faaliyetleri seyreden birkaç kişi vasıtasıyla Kulüp 12’ye tavsiye edilmişti. Bir yandan da SSK’de memuriyet ömrü başlamıştı.
Çok çalışkan bir memurdu. Tek düşüncesi Beylerbeyi’nden kalkan 8.18’deki vapura muntazaman yetişemediğin birden fazla vakit geç kalmaktı. Onu da palavra söyleyerek çözmeye çalışırdı. ‘Her şey yalnızca bir dakika daha uyuyayım diye’ özetliyordu bir röportajında bugünleri. Ve şöyle devam ediyordu:
“Yani memuriyette tek yanlışım geç kalmaktı. Ancak gelip yerime oturduğum vakit onu rahat rahat telafi ederdim. Ve severlerdi beni, becerikliydim, elim çabuktu, pratiktim. Mesela hastalanan personellerin ödemeleri yapılır, onun bir kâğıdı var getirilir, onun hesabı yapılacak. Artık o kadar kolay ki, makineyi bile bakmadan kullanırım. İmzalat al paranı. Herkes benim sırama gelirdi ki, işi çabuk görülüyor diye. O denli çalışkan bir memurdum.”
Sonraları bu geç kalma işine bizatihi bir tahlil bulundu. Ağabeyiyle bir büyük hengame etmişlerdi. Konutta hala kurallar üzerine kuralı tıpkı disiplin devam ediyordu. Kimsenin meskenden ayrılıp bir öteki meskende yaşamasına müsaade yoktu. Lakin bu arbede her şeyi değiştirmiş, babası ses etmemiş, Seyfi de konuttan ayrılmıştı. ‘Tarihlerle aram yoktur, sanırım 25-30 yaşlarındaydım.’ diye anlatıyordu.
Planladığı bir durum olmadığından her şey çok çabuk gelişti. Evvel Tarlabaşı’nda bir konut buldu. Fakat meskeninin gerisinde yapılan otomobil kaynaklarının kokusu fevkalade dayanılmazdı, burada yalnızca 6 ay dayanabildi. Akabinde bir arkadaşının Atikali’de bulunan müştemilatına yerleşti ve burada da 6 ay geçirdi. Sonunda daima bahsettiği Şişli’deki bodrum kata taşındı. Burayı bilhassa kaloriferli olduğu için tercih etmişti. ‘Kalorifer benim için çok mühim’ diye anlatıyordu. Burada uzun yıllar yaşadı; Huysuz Virjin’i keşfedene dek…
Geçinemiyordu. Parasızlık git gide daha da rahatsız ediyordu. İkinci bir iş arar oldu. Akşamları terzilik yapmaya başlamıştı. Toplumsal Sigortalardan çıkıyor, akşam terzinin yanına gidiyor, orada bir süre çalıştıktan sonra kalanını meskene götürüyordu. Konutta yediği süratli bir yemeğin akabinde zirvesinde bir küçük ışık ile modül başı boncuk işliyordu. Sonraki gün gözleri şişmiş bir halde yeni günün döngüsü başlıyordu. Çalışmaktan gocunmuyor, bir yandan da para biriktiriyordu. Hatta bir periyot küçük çapta tefecilik de yapmıştı. Biriktirdiği paradan memur arkadaşlarına faizle borç veriyordu.
Sürekli soruyordu kendine: Ne yapmalıyım? Bir şey yapmalıydı; fakat ne? Şişli Tepebaşı ortasında işine yürüyerek gidip geliyordu. Yürürken bunları düşünüyordu. ‘Terzi mi olayım, ne olayım, bir şey olayım, bir şey yapayım, bu memuriyetten kurtulayım.’ Müdürünün söyledikleri de aklına takılmıştı. Diyordu ki, ‘Sen müdürsün ayda 100 lira borç yapıyorsun. Ben müdürüm ayda 500 lira borç yapıyorum. Yani zannetme ki müdür olduğun vakit olay düzelecek.’ Bunları aklına öylesine kazımıştı ki, memuriyetten ayrılıp bir şey yapmayı başına koydu.
Ev sahibesi de, ‘En düzgünü varlıklı bir bayan bulup evlen, yoksa bu hayattan kurtulamazsın.’ Diye tavsiyeler veriyordu. Tüm dinlediklerini başının içinde evirip çevirdi yürüdüğü yollar boyunca. Yapması gereken işi başında şekillendiriyordu. Fiziğini kaybettiğinde de hala geçerli bir iş olmalıydı ve becerebileceği bir şey. Aklına komedyenlik geldi. Daha çocukken söylemeye başladığı kantolar, taklit ettiği roller, neden olmasındı! ‘Mühim olan ağzımdan çıkan laftır. Ömrümün sonuna kadar komedyen olurum dedim.’ diye anlatıyordu karar verdiği anı.
Huysuz Virjin, yavaş yavaş şekilleniyordu. ‘Memur maaşı insanca yaşayabilecek bir maaş olsaydı, Huysuz Virjin diye birini kimse bilmeyecekti.’ demişti. Öyleydi hakikaten. Pek çok insan çocukken taklitler yapardı; ancak hepsi komedyen ya da oyuncu olmazdı ya. Huysuz Virjin’i doğuran, daha çok parasızlık, çaresizlikti…
Seyfi, bodrum katında otururken ayak hesabı ile konutunu ölçmüştü; bir uzunluktan bir boya 16 ayaktı. Yıllar sonra Seyfi Dursunoğlu olduğundaki konutu için şöyle diyordu:
“Şimdiki evimle tıpkı ölçüyü yapıyorum, Allah’ım diyorum sana çok şükür, çok şükür…”
Huysuz Virjin’e adım adım
Hala Toplumsal Sigortalarda çalışmaya devam ediyordu. Bir yandan da kararlarına bir adım atmak istiyordu. Bayan kılığına girerse memuriyetten beni kimse tanımaz diye düşünmüştü. ‘Çok genç yaşlarda şöhret olmak isterdim.’ Diye anlatıyordu yıllar sonra. Halbuki birinci sefer sahneye çıktığında 38 yaşındaydı. Tesadüf Kulüp 12’de Ramazan cümbüşleri yapılıyordu. Ve şöyle anlatıyordu o günü:
“Belca yazıcı diye bir hanım var, o beni takımına alıyor. Onun programının ortasında çıkıyorum. Bir arkadaşla bir arada kanto yapıyorum içeri giriyorum. Kıyafet değiştiriyorum, çıkıyorum çarliston yapıyorum. Tekrar selam veriyorum, peruğumu çıkarıp içeri giriyorum.”
Sahneye çıkmıştı çıkmasına da, buna bir devamlılık gerekiyordu. Bir arkadaşı vardı, Zeki Müren ile ortak arkadaşlarıydı. Müren ile de aslında okuldan arkadaşlardı ve Müren, Seyfi’nin oyununu görmek istiyordu. Yıllar sonra bir röportajında şöyle anlatıyordu bu anıyı:
“Zeki Müren benim oyunumu görmek istiyormuş. Çok hoş oryantal yapardım, onu görmek istiyor. Bu arkadaş geldi dedi ki, ‘Bekri Pavyon diye bir yer var, orada çık oyna. Zeki Müren de tartısını koyacak, sen orada devam edeceksin. Sana işte al bir iş imkânı!’ dedi. Oryantal elbisesi diktim, hazırladım. Hamama gittim, hamam otu yaptım. Başsız düşünmüyorsun ki, iki gün sonra çıkacak hepsi fırça üzere. İşte çocukluk mu nedir, bilmiyorum. Bekri Pavyonda, Tepebaşında, orada oryantal yaptım bir gece. İsim taktık, bilmem ne Ufuk. Orada da soyadı Ufuk olan meşhurlardan biri varmış. O güya itiraz etmiş. Bu soy isimle oynayamaz demiş. Benden sonra orayı polisler basmış. Bu türlü bir haber geldi…”
Bir tatsızlık yaşanmıştı; fakat sonuçta Müren de Seyfi’nin gösterisini görmek istiyordu ve görmüştü. Tıpkı arkadaşı bir defa daha geldi, gidelim sen otur, anlat kederini Zeki Müren’e dedi. Müren, Küçük Çiftlik Park’ta çalışıyor, Şile’de de sinema çekiyordu o periyot. Şile’ye gittiler. O geceyi geçirip sonraki gün kahvaltıda bir ortaya geldiler. İçine dokunan yaşadığı bir anı şöyle anlatıyordu:
“’Sen ne kadar maaş alıyorsun Seyfi?’ dedi. 395 lira dedim. Zeki Müren güldü. Bir fenama gitti o gülme. 395 denir de 400 denmez, ona gülüyor o. Ama o kahkaha benim başıma çivi üzere çakıldı. Ve ondan sonra işte sanatçı olmaya karar verdim.”
Zeki Müren ile durumlarını da genel manada şöyle özetlemişti:
“Şimdi efendim Zeki Müren ile ben okul arkadaşıyız. O daima istedi ki, onun avaresi olayım. Vardır onun o denli 5-6 tane avaresi. Hiçbir vakit avaresi olmadım. Bir bodrum katında yaşıyordum. Ancak o bodrum katın prensiydim ben. Zeki Müren’in meskenine gidip de avare durumunda kalacağıma, kendi memur paramla; -ama beş çeşit yemek yemiyordum da bir çeşit yiyordum- ancak konutumun sahibiydim. Konutumda istediğim hayatı yaşıyordum. Buna çok içerlerdi. Niçin gelmiyor, niçin gelmez, niçin ilgi göstermez…”
Huysuz Virjin’e birinci adım
Seyfi, ortada ekstra para kazanmak için Ramazan eğlencelerinde sahneye çıkıp kantolar söylüyordu. Bir gün onu seyredenler ortasında Muzaffer Hepgüler ve karısı da vardı. O denli çok beğenmişti ki, Kulüp 12’ye gidip, ‘Bütün kadroyu çıkarın. Bir çocuk var, o denli kantolar yapıyor, o denli müzikler söylüyor ki, görmeniz lazım.’ Demişti. Böylelikle Kulüp 12’de işe başladı.
Huysuzluğa gelince, ‘Bunun birinci adımını Günay Beyefendi attı.’ diye anlatıyordu Huysuz Virjin’in macerasını Seyfi Dursunoğlu. Kulüp 12’de çalışıyordu. Orada tanışıp ahbap oldukları dostları geniş bir arkadaş kümesi olarak çıkıp gelmişlerdi. Seyfi sahnedeyken, dostların da keyfi yerindeydi. Sonra başladılar müziğe:
‘Fincanı taştan oyarlar balam oyarlar…”
Koro halinde bir sataşma vardı. Sahnede kıvrak zekasını birinci kere o gün kullandı. Müstehcen bir cümle ile karşılık verdi ve salon coştu. Beşerler gülüyor, eğleniyordu. Arkadaşının söylediklerini şöyle aktarıyordu Seyfi:
“Günay dedi ki, olay burada başlıyor. Kanto bir basamak, sen bundan sonra seyirciye laf atarak, espriler üreterek bu programı çok yeterli bir yere getirirsin.”
Öyle de oldu. Seyfi, Huysuz Virjin olarak evvel küçük yerlerde sahne aldı. Huysuzluğu, kanto ile karışık gösterisi, lisandan lisana dolaşır olmuştu. Vakitle daha büyük kulüplerden teklifler aldı. Bundan bu türlü gündüzleri bir İstanbul beyefendisi Seyfi Dursunoğlu, geceleri de sahnede Huysuz Virjin idi. Şöhreti arttıkça arttı. Bilhassa 70’li yaşlarında en şöhretli yıllarını yaşıyordu. Sahnede Huysuz Virjin olarak kimsenin söyleyemediği şeyleri söyleyecek güce erişmişti. Öylesine enerjikti ki, sahnede topukluları ile saatlerce dans adamın yaşı, kimsenin aklına bile gelmiyordu…
Neden Huysuz Virjin
‘Birkaç yere sanatçı olarak başvurdum; beğenmediler, bir gün çalıştırdılar, gönderdiler. Sonra baktım, Seyfi’yle bu işi beceremeyeceğim, Huysuz Virjin tipini yarattım.’ diyordu.
Adı da Adile Naşit’in anneannesine dayanıyordu. Küçük Verjin, yani kantocu Viryinia, birinci Rum kantocu idi. Ufak tefek, minyon bir bayan olduğundan ona Küçük Virjin diyorlardı. Seyfi Dursunoğlu kendine bir sahne ismi aradığı vakit, akla Küçük Virjin düştü. Lakin kendisi 170 cm uzunluk ve üzerine topuklularla sahnede daha fazla dev bir bayandı. Virjin kaldı. Lakin isminin başına bir mahlas da gerekiyordu. Sahnedeki huysuzluğu arkadaşı Günay ile keşfetmişti. Yanındakiler de ona daima ‘Abi o kadar huysuzsun ki, senin mahlasın huysuz kalsın.’ diyorlardı. Seyfi Dursunoğlu Huysuz Virjin’i şöyle özetliyordu:
“Bana büyük bir güzellik yaptılar, zira şovuma cuk oturan bir söz oldu huysuz. Ben sahnede huysuz bir bayanı canlandırıyorum. Meskende kalmış, histerik, kendini beğenmiş bir bayan. Fakat her şeyin doğrusunu söylüyor ve dokuz köyden kovulmuyor. Halkın düşündüğü lakin kimsenin kimseye söylemediği şeyleri, hakaret etmeden söylüyor. Dozu ayarlanmış bir espri.”
Huysuz Virjin’in birinci yükselişi
Seyfi, o gün o yokluğun içinde ne olmak istediğine devalar düşünürken yanlışsız kararı vermişti. Kantoyu bir basamak, hatta gösterisinin bir kesimi olarak kullanmıştı. Yaşı elverdikçe de alaturkadan beslenebileceğini anlamıştı. Çok yeterli gidiyordu…
Sonra bir gün Öztürk Serengil kendisine bir teklifle geldi. TRT’de çekilecek bir müsabaka programına heyet üyesi olması isteniyordu. Tek kanal periyoduydu. Yani burada olmak büyük bir şey demekti. Elbette çabucak kabul etti. Şöyle anlatıyordu program sürecini:
“Seyfi Dursunoğlu olarak heyette yerimi aldım. Akılda kalayım diye bir televizyona çıkarılma ihtimalimin zayıflığını biliyorum, onun için herkesten farklı şeyler yaptım. Herkes mesela bir yarışmacıyı seyretti 6 numara verdiyse, ben 1 verdim. 1 dedim, makus dedim. Akılda kalayım diye yalnızca bunları yaptım ve 3 program filan çalıştık galiba. Onlarda bayan kılığına girip kantolar da yaptım. Sonra işte heyet yavaş yavaş değişmeye başladı. Bana çok yararı olmuştur, beni Türkiye’nin tanıması açısından.”
Gerçekten öyleydi. Serengil’e verdiği esprili ve hazır karşılıklar dikkatten kaçmamıştı. Artık herkes onu tanıyor ve ondan bahsediyordu. Şöhreti geç de olsa yakalamıştı. Aslında iki başka hayat yaşamış üzere hissediyor olmalıydı.
Sahnede işini nasıl yaptığını, avantajın onsa oluşunu ve bunu nasıl değerlendirdiğini de anlatmıştı bir röportajında:
“Şöyle bir avantaj var; elinde mikrofon var, senin söylediğin lafı herkes duyuyor. Oradan bir kişinin sana attığı lafı, yanındaki masalar duyar. Avantajlı değil laf atan, orada büyük bir şey var, mikrofonun benim elimde olması. Bu bir, ikincisi de memleketimin verdiği bir pratik zekâ var bende. Ben ne çok akıllıyım, ne çok kültürlüyüm. Ne çok şöyleyim, ne çok böyleyim. Kendimi mutlaka methetmiyorum; lakin pratik zekâm var. Ondan da sahnede istifade ediyorum. Bu da benim işimi görüyor.”
(Son kanto)
Televizyonda Huysuz Virjin ve RTÜK
Seyfi Dursunoğlu, 70’lerde ‘Huysuz Virjin 1’ ismini verdiği bir kanto plağı yaptı. Artık sahnede olmadığında da sesini duymak mümkündü. Televizyondan sonra onu izlemek daha mümkün oldu elbette. Gösterisi ülke hudutlarını da aşmıştı bu ortada. Pek çok ülkede sahne almıştı. Televizyon seyahati 1997-1998 Huysuz ve Tatlı Bayan isimli programı sunması ile başladı. Akabinde 1998’de ‘Huysuz Artık Hostes’ ve akabinde yıl bitmeden ‘Huysuz Show’ geldi. Huysuz Show ile kendini tüm Türkiye’ye tanıtmış ve çok sevdirmişti.
2004’te başlayan ‘Popstar Türkiye’ müsabaka programında ikinci dönemde İbrahim Tatlıses, Deniz Seki ve Garo Mafyan ile birlikte heyet üyesi olarak bulundu. Elbette bir yandan da herkesin görmek istediği huysuz gösterisi için oradaydı.
2005’te başlayan ‘Benimle Dans Eder misin?’ isimli müsabaka programında da sunuculuk teklif edilmişti. Aslında öncesinde Kanal D, ana haber başlamadan evvel ‘Huysuz Show’u canlı olarak yapmasını istemişti. Lakin bu yaştan sonra haftanın beş günü üst üste bu temponun ağır geleceğini düşünen Seyfi Dursunoğlu teklifi kabul etmedi. Dans müsabakası sunuculuğu bunun üzerine geldi. huysuz Virjin,tüm sahneyi doldurarak programı sunuyordu. Elbette çok yoruluyordu. Buna yetişmenin sırrı da kendine uygun bakmaktan geçiyordu. Seyirci kostümün gerisindeki adamın yaşını izlerken idrak edemiyordu. Sebebi de işte o adamın kendine çok yeterli bakıyor olmasıydı.
2007’de RTÜK tarafından gelen düzenleme ile ekranda bayan kılığına girmiş erkek görmenin istenmediği kanaatine varılmıştı. Seyfi Dursunoğlu olarak çıkabilirdi; lakin Huysuz Virjin istenmiyordu. Sansür uygulandığını belirterek Huysuz Virjin’i artık canlandıramayacağını duyurdu. Bu bahis onu çok üzmüştü. Bir röportajında şöyle anlatıyordu kırgınlığını:
“Ben 45 sene önce bayan kılığına girdim, program yaptım. E pekala 45 sene önceki Türkiye beni kabul etti de, 45 sene sonra mı kabul etmeyecek?”
2012’de Benzemez Kimse Sana isimli müsabaka programına heyet olarak katıldı. Ekrandaydı; lakin ekip elbisesi içinde Seyfi Dursunoğlu olarak. Alışılmış hazır karşılık ve esprili kimliğini de yanında getiriyordu. Gösteri bir halde devam ediyordu. Program 2015’te final yaparken, son sefer sahneye Huysuz Virjin olarak çıktı. ‘Bu benim son kantom’ demişti.
Huysuz Virjin değerlendirmesi
Seyfi Dursunoğlu, yaptığı işin zorluğunu en çok yaparken fark ediyordu.
“Sana espri yapacağım, etraftakiler gülecek; ancak sen çok rencide olmayacaksın. Bu dozu ayarlayabilmek çok önemli.’ diyordu.
Neden bayan kılığına girdiği konusunda da sebebi, espri yelpazesinin genişlemesiydi. Zira sahnede hem bir bayanın hem de bir erkeğin yapacağı espriyi yapabiliyordu. Bu rahatlıktan sebep Huysuz Virjin olmayı tercih ediyor ve seviyordu.
Bir kezinde kendisine yöneltilen ‘Ahlaki bir tutucu yanınızda var, değil mi?’ sorusunu şöyle yanıtlamıştı:
“Var olağan, ben tutucu beşerim. Yani bakmayın şovumun azgınlığına, o ekmek parası. O, orada yapılması gereken bir şey. Bir de bunu dünyada çok az insan yapıyor. 1,5 – 2 saat doğaçlama, hiçbir yazısı çizisi olmadan, çok güç. Teklersen kaybedersin. Nefes alırsan da kaybedersin. Yani sizin ağzınızdan lafın son harfi çıktığı an yanıt verirsen, galipsin. I mı diye karşılık verirsen galip değilsin, olay bu. Onun için çok güç bir iş bu ve işimi bitirip kulise geldiğim vakit gözüm ağrıyor, başım ağrıyor, ağzım ağrıyor, bedenim ağrıyor. Her tarafım birden çalışıyor zira. Gelen lafı dinleyeceksin, beyne gidecek, oradan espriyi bulacaksın ağzına gidecek, mimiklerinle, hareketlerinle karşılık vereceksin. Çok güç bir iş.”
Seyfi Dursunoğlu nihayetinde hafız bir babanın kültüründe büyümüştü. “Şehit haberleri aldığımda, acı haber aldığımda sahneye çıkamam. Herkes üzgünken benim orada güldürü yapmam da gerçek değil.” diyordu.
Bunlarla birlikte Huysuz’un yeri gelip kusurlar yaptığını da kabul ediyordu. Fakat ‘Komedide müstehcenlik vardır. Bunlardan vazgeçerek güldürü yapmak çok güç.’ diyordu.
Sonra kabul edilmeyen yanları anladığını da söylüyordu. Zati buna karşın başarmış olmaktı önemli olan.
“Aslında bayan kılığına giren bir insanın sevilmesi çok makul üzere gelmiyor. Bana da gelmiyor, kimseye de gelmez. Lakin ne var ki, bu iş sahnede başlıyor ve bitiyor. Sahneden sonra sahneyle ilgili yaşantımda hiçbir şey yok. Yani ne silikon yaptırdım, ne kılımı aldırdım ne bilmem ne yaptırdım. Pazara giderim herkes üzere alışverişimi yaparım. Komşularımla münasebetlerim pek makul, olağan. E o vakit bu adama bizim bir şey demeye hakkımız yok. Bu, ekmek parası için bayan kılığına giriyor.”
Ve şunları da ekliyordu:
“Tabii ki bir sürü sanatkarın benden daha çok parası vardır. Fakat ben, tekrar söylüyorum, Türkiye’de bu türlü bir olayı kabul ettirmektir benim için en önemli olan. Alışılmış ki bu bana bir para getirdi. Bu para beni ölünceye kadar da götürür. Önemli olan, onu daima söylerim, mesela İbrahim Tatlıses, bağlamanın ucunu göründüğü vakit bizim halkımızın yüzde 90’ı bayılır keyiften. Lakin bir erkeği bayan kılığında gördüğü vakit tıpkı keyfi alır mı, almaz mı, onu bilmiyorum. Ancak ben, onu da sevdirdim insanlara. Sevilmesi güç olan bir şeyi sevdirdim.”
Gerçekten de sevdirmişti…
Seyfi Dursunoğlu öldü
Seyfi Dursunoğlu, KOAH hastasıydı. Son 15 gündür İstanbul Altunizade Acıbadem Hastanesi’nde tedavi görüyordu. Lakin 17 Temmuz’da vücudu devam edemedi. Seyfi Dursunoğlu, 16.45’te hayata gözlerini kapadı. Cenazesi yarın (20 Temmuz) öğlen namazını müteakip kılınacak cenaze namazının akabinde Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedilecek.
Kırgınlıkları olsa da, mutsuz da değildi. O, ‘Bu yaştan sonra…’ diye başlayan tüm önyargıları yerle bir etmiş, kendini doruğa taşımıştı. Bir yerde çok kıskanç birisi olduğundan bahsediyor, neyse ki yaptığımı kimseler yapmadı da, bir ben yaptım diyordu. Türkiye tarafından böylesine çok sevilmesinin kuşkusuz sayısız sebebi vardı.
Bir seferinde ‘Ölümden korkar mısınız?’ diye sorulmuştu ve şöyle yanıtlamıştı:
“Hayır, korkmuyorum. Yalnız ne var biliyor musun, tuhaf bir şey, meskenin en üst katı yatak odam, merdivenlerden yatak odasına çıkarken, yarın sanki inebilecek miyim, diyorum. Bu yaşın verdiği bir şey.”
Yıllar evvel bir röportajında vasiyetini de açıklamıştı. 6 kardeşi vardı ve evlenmemiş, çocuk yapmamıştı. Mirasını Çağdaş Ömrü Destekleme Derneği’ne bağışladığını söylüyordu. Bununla birlikte organlarını ve vücudunu de bilimsel çalışmalarda kullanılmak üzere devlete bağışlamıştı. ‘Öğrenciler Huysuz Virjin ile hem öğrensin, hem eğlensin!’ diyordu.
Bir sahnesini sonlandırırken peruğunu çıkarıyor, kelamlarını sonlandırıyor ve müziğini söylüyordu. Artık o sahne son veda üzere:
“40 yıldır çalıştık, biz artık eski dost olduk. Sizler üzere dostum olduğu için ne memnun bana…
Unutulmuş birer birer
Eski dostlar, eski dostlar…”
Dostluğuna bir küçük modül olabildikse artık ne memnun bize…
Bir günü iki farklı özel karakterde yaşayan, gündüz İstanbul beyefendisi Seyfi Dursunoğlu, gece sahnesinde Huysuz Virjin, kıvrak zekası, esprili ve sivri lisanı ile bir özel insan geçti bu dünyadan…
İyi ki…
Not:
Biyografisini okumak istediğiniz şahısları lütfen bizimle paylaşın.
Instagram:
